Μέχρι τώρα άγνωστη άρια του J. S. Bach ήρθε στο φως

[Endelva]

Μια μέχρι τώρα άγνωστη σύνθεση του Johann Sebastian Bach ανακαλύφθηκε στην Βαϊμάρη το 2005 από τον μουσικολόγο-ερευνητή Michael Maul μέσα στα πλαίσια μιας συστηματικής έρευνας στα αρχεία των κεντρικών εκκλησιών και δήμων της Γερμανίας. Η έρευνα άρχισε το 2002 και χρηματοδοτήθηκε από το Packard Humanities Institute και το William H. Scheide Fund.

Πρόκειται για την άρια "Alles mit Gott und nichts ohn’ ihn" ["Everything with God and nothing without him"], καταλογοποιημένη πλέον επισήμως ως BWV 1127, μια στροφική άρια με ριτορνέλλο για σοπράνο, δυο βιολιά, βιόλα, τσέλλο και κοντίνουο που γράφτηκε για τα 52α γενέθλια του Δούκα Wilhelm Ernst της Saxe-Weimar. Το ποίημα είναι του Johann Anton Mylius. Το χειρόγραφο [από το ίδιο το χέρι του Bach] χρονολογείται τον Οκτώβριο του 1713, όταν ο Bach ήταν 28 ετών, και βρέθηκε στη βιβλιοθήκη Anna Amalia στη Βαϊμάρη μέσα σε ένα κουτί με γενέθλιες κάρτες. Εκείνον τον καιρό ο Bach ήταν ο οργανίστας της αυλής του συγκεκριμένου Δούκα. Είναι παραπάνω από πιθανόν ότι η άρια αυτή παίχτηκε τότε, και ότι άρεσε στον Δούκα, γιατί λίγο αργότερα ο Bach πήρε... προαγωγή και αύξηση!

Πέρασαν 70 χρόνια από την τελευταία φορά που ανακαλύφθηκε κάποια αυθεντική φωνητική δουλειά του J. S. Bach. Τότε είχε ανακαλυφθεί ένα μέρος μιας καντάτας, καταλογοποιημένης τώρα ως "Bekennen will ich seinen Namen" ["I shall acknowledge His name"], BWV 200, γραμμένο για άλτο, δυο βιολιά και κοντίνουο. Δεν υπήρχε καμμιά αναφορά στην "Alles mit Gott und nichts ohn’ ihn" στο παρελθόν. Πρόκειται για μία σημαντική ανακάλυψη. “It is no major composition but an occasional work in the form of an exquisite and highly refined strophic aria, Bach’s only contribution to a musical genre popular in late 17th-century Germany.”, δήλωσε ο καθηγητής του Χάρβαρντ και κάτοχος έδρας του Board of the Bach Archive που επόπτευε αυτήν την έρευνα.

Το φαξίμιλε έχει εκδωθεί από τον οίκο Bärenreiter-Verlag του Kassel της Γερμανίας. Η άρια έχει ήδη πέντε ηχογραφήσεις, εκ των οποίων οι πιο σημαντικές είναι του Sir John Eliot Gardiner [η οποία είναι και η πρώτη], του Ton Koopman και το Masaaki Suzuki. Γνώμη μπορώ να εκφέρω μόνο για την πρώτη, διότι δεν έχω ακούσει τις άλλες. Είναι μια πολύ όμορφη ηχογράφηση [ο Gardiner δεν με έχει απογοητεύσει και ποτε], και η σοπράνο θα φανεί υπέροχη σε όσους αρέσουν οι "λευκές", "φωτεινές" φωνές. Φυσικά μιλάμε για historically informed performance, με όργανα και ερμηνεία* εποχής. Η ηχογράφηση του Koopman έχω την αίσθηση πως θα είναι εξ ίσου όμοφη, αν κρίνω από άλλες δουλειές του Koopman. Για την ίδια την άρια η γνώμη μου είναι πάνω-κάτω ίδια με το καθηγητή του οποίου τα λόγια παρέθεσα εντός εισαγωγικών πιο πάνω. Δεν θα έλεγα πως είναι η αριστουργηματικότερη δουλειά του Bach, αλλά δεν παύει να είναι όμορφη μουσική ενός εκπληκτικού συνθέτη.

Πηγές:

NPR
Bach Cantatas Website


*Το ότι καμμία ερμηνεία δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι είναι ίδια με αυτήν της εκάστοτε εποχής είναι δεδομένο, αλλά μιλάμε για σημαντική, υπεύθυνη και ενημερωμένη προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση. Αν ενδιαφέρεται κανείς να ανοίξω topic περί historically informed performance movement, ας μου το πει, θα χαρώ πολύ να το κάνω.