Τι συμβαίνει με το πετρέλαιο ?

[amigos]

Σε συνέντευξή του στην "Ελευθεροτυπία" και τη δημοσιογράφο Ελιζαμπέττα Καζαλόττι στις 26 Οκτωβρίου, ο Ιταλός ανεξάρτητος βουλευτής Τζουλιέτο Κιέζα είχε δηλώσει ότι "η ενέργεια θα σωθεί σε πέντε – έξι χρόνια, δεν θα υπάρχει πλέον πετρέλαιο για όλους".

Υπό άλλες συνθήκες, η δήλωσή του αυτή δε θα προξενούσε μεγάλο ενδιαφέρον, πιθανότατα θα έλεγαν κάποιοι "άλλος ένας οπαδός της θεωρίας του peakoil", όταν το κύριο θέμα που ανέπτυξε στη συνέντευξη ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Όμως, αυτή η συνέντευξη δόθηκε σε μία συγκυρία όταν το πετρέλαιο είχε ξεπεράσει τα 90 δολάρια (χθες μάλιστα υπερέβη τα 95 δολάρια). Έτσι, η θεωρία του "peakoil", την οποία σημειωτέον συμμερίζονται ετερόκλιτες ομάδες, από σύμβουλοι πετρελαϊκών ομίλων μέχρι και ακτιβιστές οικολόγοι, είναι σήμερα επίκαιρη όσο ποτέ, όταν μάλιστα βρίσκεται επί θύραις το φράγμα των 100 δολαρίων το βαρέλι.

Για τους μη εξοικειωμένους ίσως με τη θεωρία αυτή, να αναφέρουμε συνοπτικά ότι κάνει λόγο για "θάνατο του φθηνού και άφθονου πετρελαίου" και για το ότι "η παγκόσμια παραγωγή θα αρχίσει να φθίνει, ενώ ταυτόχρονα η ζήτηση για ενέργεια θα εξακολουθήσει να αυξάνει". Και το κυριότερο, ότι εντός των επομένων ετών αρχίζει το "μεγαλύτερο πετρελαϊκό σοκ" στην ιστορία της ανθρωπότητας το οποίο θα οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία στη νέα – και ίσως την τελευταία – "Μεγάλη Ύφεση". Το κινδυνολογικό αυτό σενάριο, προβλέπει ότι η τιμή του "μαύρου χρυσού" θα φθάσει στα 200 δολάρια ανά βαρέλι και θα συνεχίσει να ενισχύεται, ενώ σύμφωνα με τον γνωστό από τις σχετικές θεωρίες του βρετανό γεωλόγο Colin Campbell, η δυνατότητα παραγωγής πετρελαίου φθάνει στο τέλος της σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι το οποίο θα συμβεί εντός της επόμενης 10ετίας και ως εκ τούτου η κοινωνία δεν έχει τη δυνατότητα να στραφεί έγκαιρα στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας.


Ενδιαφέρον προκαλεί ότι οι πολέμιοι της θεωρίας είναι πετρελαϊκοί όμιλοι (π.χ. η Exxon Mobil η οποία παλαιότερα είχε φροντίσει να καταχωρήσει ολοσέλιδες διαφημίσεις σε αρκετές αμερικανικές εφημερίδες, μέσω των οποίων αντέκρουε τη συγκεκριμένη θεωρία) ή οργανισμοί όπως η Cambridge Energy Research Associate, ενώ εντύπωση είχε προκαλέσει ένα ενδιαφέρον άρθρο του Vijay Vaitheeswaran που δημοσιεύθηκε από τον Economist στις 21 Απριλίου 2006, με τίτλο "Why the world is not about to run out of oil" και το οποίο θέτει σειρά ερωτημάτων και προς τους θιασώτες και προς τους αμφισβητίες της θεωρίας αυτής.


Υπάρχει όμως και μία άλλη θεωρία, η οποία υπακούει σε κανόνες αμιγώς οικονομικούς, "αγοραίους" (και κατά τις δύο έννοιες...) και διαμετρικά αντίθετη, η οποία παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με αυτήν, όπως συμβαίνει και με οποιοδήποτε άλλο σημαντικό ζήτημα που αφορά την παγκόσμια οικονομία, πρέπει και στο συγκεκριμένο θέμα του peakoil, να αναζητούμε πρωτίστως το ποιοι ωφελούνται από την τελευταία κριση (όπως πρέπει άλλωστε να αναρωτιόμαστε ποιοι ωφελούνται από κάθε κρίση, χρηματιστηριακή, νομισματική, ρευστότητας, δημοσιονομική, κ.ο.κ.). Ας λάβουμε υπόψη μας κάποια στοιχεία:

- Πρώτον, με το πετρέλαιο να καλπάζει ολοταχώς προς τα 100 δολάρια το βαρέλι, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ποιος αποδεικνύεται ευνοημένος...

- Δεύτερον, το ακριβό πετρέλαιο, ως αποτέλεσμα όχι “πραγματικών” δεδομένων αλλά πρωτίστως ψυχολογικών (ας θυμηθούμε π.χ. ότι πριν ένα χρόνο ένα ασήμαντο γεγονός στη Νιγηρία έκανε το γύρο του κόσμου από τα διεθνή πρακτορεία ως σχέδιο δολιοφθοράς των αγωγών για να αυξηθεί η τιμή του) και προσδoκιών (”speculations”) στοχεύει πρωτίστως την Κίνα. Αυτή, πληρώνει πολύ ακριβά την ανάπτυξή της και θα συνεχίσει να πληρώνει τη διψήφια ετήσια μεγέθυνση του ΑΕΠ της τα επόμενα χρόνια καθώς οι ανάγκες της σε πετρέλαιο σε λίγα έτη θα είναι μεγαλύτερες των ΗΠΑ.

Μήπως λοιπόν δισεκατομμύρια καταναλωτές “πληρώνουν” και τη στοχοποίηση του κυκλώματος πετρελαίου εναντίον της Κίνας; Οι οπαδοί αυτού το εν μέρει "συνομωσιολογικού" σεναρίου θεωρούν ότι ενδεχομένως έχουμε έναν πόλεμο πετρελαίου μετά τους “πολέμους του οπίου” απέναντι σε μία χώρα “επικίνδυνη” για τη σημερινή οικονομική “Γιάλτα”. Αν είναι έτσι, προσθέτουν, εξηγείται και το γιατί οι ΗΠΑ δε φρόντισαν να ρίξουν το καθεστώς της Βόρειας Κορέας: το καθεστώς της, ισχυρίζονται πως εντέλει “βολεύει” τις ΗΠΑ, καθώς αποθαρρύνει τους επενδυτές για κατασκευή εκεί αγωγών φθηνού -και μη αμερικανικών συμφερόντων- ρωσικού αερίου προς Κίνα, Ειρηνικό, κ.λπ. Ίσως και για αυτό πριν 3 εβδομάδες, ο αριστερός Τσάβες της Βενεζουέλας και ο υπερσυντηρητικός Ουρίμπε της Κολομβίας, εγκαινιάζοντας νέο αγωγό φυσικού αερίου, άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει προέκταση και προς Εκουαντόρ, δηλαδή ως τον Ειρηνικό, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την τροφοδοσία της Ανατολικής Ασίας...


Μήπως λοιπόν η θεωρία για "τα αποθέματα που τελειώνουν" είναι μια επιχειρηματική απάτη; Ένα χρόνο πριν τη νίκη (ουσιαστικά διορισμό από το ανώτατο δικαστήριο) Μπους στις αμερικανικές εκλογές, δηλαδή το 1999, το πετρέλαιο είχε 10 δολάρια το βαρέλι. Ένα χρόνο μετά και 2 μήνες πριν τις εκλογές, το πετρέλαιο είχε εκτοξευθεί στα 33 με 35 δολάρια το βαρέλι. Και αυτό εθεωρείτο τότε εξωπραγματικό. Ιδού λοιπόν τι έλεγε μεταξύ άλλων η επίτροπος De Palacio στην ευρωβουλή σχετικά με την τότε πετρελαϊκή-ενεργειακή κρίση που έπληττε την Ένωση (δελτίο τύπου του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου της 20.09.00):

“...Πρόκειται για μία ΑΝΗΚΟΥΣΤΗ ΑΥΞΗΣΗ. Ο κύριος λόγος της αύξησης είναι η μείωση της παραγωγής πετρελαίου, την οποία ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΒΑΛΕΙ οι χώρες του ΟΠΕΚ...” Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ευρωβουλής “...Κατά την κα Επίτροπο θα πρέπει να καταστεί σαφές, ότι όλοι οι ενεχόμενοι σ’ αυτήν την κατάσταση έχουν ένα κοινό συμφέρον: να υπάρξει σταθερότητα στις τιμές. Αυτό θα επιτευχθεί μόνο αν υπάρξει μία αγορά ΜΕ ΕΛΕYΘΕΡΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ και όχι όπως σήμερα που πρόκειται για ένα ΚΛΕΙΣΤΟ και ΑΔΙΑΦΑΝΕΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ των χωρών του ΟΠΕΚ”.

Και σε άλλο σημείο της ανακοίνωσης του ΕΚ: “...πρέπει κατά την κα Επίτροπο, να υπάρξει διάλογος με όλους σε διεθνές επίπεδο και ιδίως με τους διεθνείς παραγωγούς, αφού οι τελευταίοι είναι αυτοί οι οποίοι ΔΕΝ ΤΗΡΟΥΝ τις ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ που έχουν αναλάβει για σταθερότητα των τιμών και έχουν προκαλέσει αυτή την κατάσταση”.

Σήμερα το κέρδος στο κύκλωμα του πετρελαίου μόνο από την ανατίμηση εγγίζει στην 7ετία του ρεπουμπλικανού – "πετρελαιά" προέδρου των ΗΠΑ, το 200%. Και κανείς από όσους ασπάζονται αυτή τη θεωρία δε θέλει να σκέφτεται τι θα συμβεί εάν πάμε σε τρίτη σερί νίκη των Ρεπουμπλικάνων σε 369 ημέρες (Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2008) από σήμερα... Σε περίπτωση όμως νίκης των Δημοκρατικών, προβλέπουν, το "μεγάλο παιχνίδι" θα είναι πιθανότατα η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου.

Πηγή capital.gr