Επιστήμη και ηθική

[tertios]

Ο κλωνοποιημένος γόνος σε τι ηλικία βιολογική βρίσκεται; Προφανώς είναι γηρασμένος,έτσι;

Μπορεί με την σειρά του να γονιμοποιθεί κανονικά;


Να θίξουμε και το ηθικό θέμα κλωνοποίησης ανθρωπίνων οργανισμών;

Μέχρι που θα βάλουμε το όριο δημιουργίας ανθρωπίνων ιστών για θεραπευτικούς/ιατρικούς λόγους; Η θα το απαγορέψουμε τελείως;

Στη Γερμανία του 1930 γίνονταν στη Πανεπιστημιακη Κλινικη του Münster έρευνες για οδοντικό ιστό σε έμβρυα. Σε πολλά εργαστήρια είναι κοινό μυστικό ότι η ανθρωπινη και όχι μόνο επιστημονική περιέργεια "διατηρεί" έμβρυα - αν δεν τα παραγει in vitro- για τέτοιους σκοπούς, που εύκολα μπορεί να οδηγήσουν ιατροφαρμακευτικές εταιρείες σε κατασκευή και πώληση ανθρωπίνων οργάνων.

Εχει κάποια σημασία για μάς η Βιοηθική; Δεχόμαστε ή απορρίπτουμε το επιχείρημα, ότι η εμπορικοποίηση της Επιστήμης εγκυμονεί κινδύνους για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του Ανθρώπου, για την οποία σε άλλο θέμα - π.χ. στα περι ευθανασίας- είχαμε δείξει ιδιαίτερη ευαισθησία.

Αυτα είναι μερος του προβληματισμού και θα ήθελα τις απόψεις σας.

[SimonSays]

Απ'ότι έχω καταλάβει το θέμα "βιοηθική" σχετικά με αποθήκευση -και ενδεχομένως καταστρφή- εμβρύων για έρευνες έχει να κάνει με επιχειρήματα του τύπου "sanctity of life".

Τα ίδια επιχειρήματα που προβάλλουν όσοι είναι αντίθετοι στην άμβλωση για παράδειγμα. Η απάντηση βρίσκεται στο πότε ένα πλάσμα μεταμορφωνεται από "κύτταρα" σε "άνθρωπο". Η απάντηση για τους περισσότερους επιστήμονες είναι συνήθως μετά τους 3-4 μήνες κύησης, όταν και αρχίσει να είναι ένα σκεπτόμενο ον.

Οι έρευνες για το stem-cell research πχ όπου συμβαίνει η παραπάνω διαδικασία σε έμβρυα δεν αφορούν έμβρυα σε τόσο προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης. Τα κύτταρα μπορούν να αφαιρεθούν μέσα σε λίγες μέρες από τη γονιμοποίηση:

http://en.wikipedia.org/wiki/Embryonic_stem_cell

Στις ΗΠΑ από το 2001 ο πρόεδρος Μπους έχει απαγορέψει τις εν λόγω έρευνες βάσει των διλημμάτων του περί "ηθικής" για το ζήτημα, σταματώντας τη ροή κονδυλίων για θεραπείες σε αρρώστιες όπως το Parkinson's που περιμένουν άνθρωποι εδώ και αρκετό καιρό. Σημειώνω ότι ήταν το πρώτο και τελευταίο προεδρικό του βέτο μέχρι το πρόσφατο νομοσχέδιο για το Ιρακ.

Για εμένα δεν υπάρχει κανένα ηθικό δίλημμα πρέπει να αφήσουν τους επιστήμονες να κάνουν τη δουλεία τους. Υπάρχουν κανόνες ιατρικής δεοντολογίας αυστηρότατοι και κανένας ηγέτης δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει τη δική του θεώρηση της χριστιανικής ηθικής σε όλους τους ασθενείς της χώρας του.

[Platinum]

Μια και τεθηκε το ερώτημα ας ανοίξουμε και αυτό το κεφάλαιο. Αντιγράφω εδώ τα δύο σχετικά μηνύματα που αποτέλεσαν το έναυσμα για τη συζήτηση.

Και κάποιοι "κανόνες" για τη συζήτηση.

Εδώ θα συζητηθεί η σχέση ηθικής και επιστήμης στην καθαρά κοινωνική της διάσταση. Για να το κάνω λιανά εννοώ ότι θα μείνουμε στα ανθρώπινα όρια και μέτρα. Δηλαδή δεν προτίθεμαι να δεχτώ επιχειρήματα του τύπου "το Χ είναι ανήθικο με βάση την Υ θρησκεία/ιερό βιβλίο/προφήτη/θεότητα". Αλλο να έχει διαμορφώσει κανείς την άποψή του με βάση το αξιακό σύστημα που ακολουθεί και άλλο να το χρησιμοποιεί σαν επιχείρημα. Αντίθετα είναι απόλυτα θεμιτό και αυτό θέλω να καταγράψουμε εδώ το επιχείρημα "εγώ ανησυχώ για το Χ επειδή νομίζω ότι έχει την Υ αρνητική συνέπεια στην Ζ παράμετρο της κοινωνίας/ του ανθρώπου". Έτσι ώστε να μπορεί κάποιος άλλος να απαντήσει "Μην ανησυχείς (ή ανησύχησε) γιατί το Χ λειτουργεί με το Υ τρόπο που τελικά δεν θα επηρεάσει το Ζ".
Και για όποιον δεν το κατάλαβε ακόμα: όποιος προσπαθήσει να μετρατρέψει τη συζήτηση σε θρησκειολογική/θεολογική θα βρει το μήνυμά του στο αντίστοιχο club.

Επί της ουσίας τώρα και για να μη μου πείτε ότι υπεκφεύγω.

Κατ' αρχάς με ενοχλεί ο όρος βιοηθική. Πέραν της ηλίθιας μόδας να κολλάμε ένα βιο- μπροστά από οτιδήποτε (σε σημείο να επεξεργάζεται η ΕΕ ειδική νομοθεσία για αυτό) δεν βλέπω γιατί πρέπει να υπάρχει ειδική ηθική για τις βιολογικές επιστήμες. Αν υπάρχουν θέματα ηθικής αυτό αφορά όλες τις επιστήμες και αυτά που γράφω ασναφέρονται εξίσου σε όλες τις επιστήμες.

Η άποψή μου είναι ότι υπάρχει μια βασική παρανόηση στο όλο θέμα, την οποία έθιξα ελαφρά στο θέμα Επιστήμη και Τεχνολογία. Στην ουσία όλα τα θέματα ηθικής που έχω συναντήσει αφορούν την εφαρμογή των επιστημονικών ανακαλύψεων και όχι τις ανακαλύψεις αυτές καθεαυτές. Αυτό με έχει οδηγήσει στη (παρεξηγήσιμη, δε λέω) διατύπωση: Δεν υπάρχει ηθική στην επιστήμη.
Αυτό το λέω με την έννοια ότι η επιστήμη ασχολείται και ερευνά τα γεγονότα (για να μη γίνω μελοδραματικός και πω την Αλήθεια). Τα γεγονότα, η πραγματικότητα δηλαδή είναι αυτά που είναι και δεν μπορούν να διαχωρισθούν σε ηθικά και ανήθικα. Αν δεν μας αρέσει κάποιο γεγονός ή δε συμβαδίζει με τις πεποιθήσεις μας δεν σημαίνει ότι είναι ανήθικο. Πολλές σεβαστές στην εποχή τους προσωπικότητες γελοιοποιήθηκαν επειδή δεν ήθελαν να πιστέψουν τα γεγονότα που παρουσίαζαν νεότεροι επιστήμονες. Κανείς δεν ισχυρίζεται σήμερα (όπως έκαναν διάφοροι τότε) ότι ήταν ανήθικη η δημοσιοποίηση δεδομένων που ανατρέπουν "καθιερωμένες" επιστημονικές θεωρίες και η απώλεια του κύρους σεβαστών καθηγητών.

Εκείνο που έχει ηθικές συνέπειες είναι η εφαρμογή των επιστημονικών γνώσεων ιδίως στην καθημερινότητα. Και είναι γνωστό ότι η ίδια ακριβώς γνώση μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αποδεκτό ή μη τρόπο. Κλασσικό παράδειγμα οι γνώσεις μας στην Πυρηνική Φυσική. Οι εφαρμογές καλές ή κακές είναι γνωστές αλλά πηγάζουν από την ίδια ακριβώς γνώση. Από την άλλη δεν μπορούμε να σταματήσουμε την επιστήμη, την έρευνα υπό το κράτος του φόβου των μελλοντικών αρνητικών συνεπειών. Αυτό διότι τότε θα έπρεπε να σταματήσει κάθε έρευνα καθώς δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε τη (κακή) εφαρμογή μπορεί να σκεφτεί κάποιος αύριο.

Το πρόβλημα της "ορθής" εφαρμογής κατ' εμέ ανάγεται όντως στην εμπορευματοποίηση της γνώσης. Δηλαδή η επιστήμη χρειάζεται χρήματα αλλά οι εταρείες δίνουν χρήματα μόνο όταν υπάρχει και τεχνολογική εφαρμογή από πίσω. Και στο πλαίσιο της μεγιστοποίησης των κερδών (οι εταιρείες δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα και αυτό είναι απόλυτα θεμιτό) γίνονται πολλά που αφήνουν ερωτήματα σχετικά με τις συνέπειές τους στο κοινωνικό σύνολο. Και εδώ πρέπει να αναρωτηθούμε: Που είναι το κράτος; Δεν θα έπρεπε η επιστημονική πρόοδος να έχει την εγγύηση του κράτους (ως έκφραση του συντεταγμένου κοινωνικού συνόλου) ώστε τελικά να προοδεύει χωρίς να έχει την ανάγκη να ικανοποιήσει οικονομικά μεγέθη αλλά την κοινωνία; Δυστυχώς, η τάση των τελευταίων ετών της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας σε συνδυασμό με την κυριαρχία των οικονομικών επί πάσης άποψης και δραστηριότητας έχει οδηγήσει τα κράτη εκτός επιστήμης. Αυτό είναι προφανές ιδίως στις ΗΠΑ. Η ΕΕ αντιστέεκται εν μέρει αλλά οι διατιθέμενοι πόροι είναι επιεικώς ανεπαρκής.

Αυτά προς το παρόν περιμένω με ενδιαφέρον τις απόψεις σας.

[SimonSays]

Σχετικό άρθρο του in.gr:

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=802428

[Kiwi]

Ε βρε Πλατινένιε τα είπες όλα εσύ. Δεν έμεινε τίποτα να προσθέσω!