Κλωνοποίηση

[Platinum]

Πριν ξεκινήσω να γράφω για το πιο διάσημο πρόβατο τη Dolly να ξεκαθαρίσω λίγο τον όρο κλωνοποίηση (βιολογική). Ανάλογα με την εποχή που γράφτηκε και το θέμα που πραγματεύεται το βιβλίο που διαβάζετε, με τον όρο «κλώνος» μπορεί να εννοείται:
α) Μια ομάδα γενετικά πανομοιότυπων ατόμων που προέρχονται από τον ίδιο γονέα με ασεξουαλική αναπαραγωγή (μονογονική). Πχ σε πολλά φυτά με τις παραφυάδες, τους βολβούς ή τους κονδύλους άρα όποιος έχει φυτέψει ένα κλαδάκι από τη γλάστρα ου γείτονα έχει κάνει κλωνοποίηση.
β) Μια ομάδα γενετικά πανομοιότυπων κυττάρων που προέρχονται από ένα αρχικό κύτταρο με μιτωτική (κυτταρική) διαίρεση. Αυτό συμβαίνει συνέχεια σε όλους τους οργανισμούς.
γ) Μια ομάδα μορίων DNA που προέρχονται από ένα αρχικό μόριο DNA και παράγονται με τεχνικές μοριακής βιολογίας. Είναι γνωστή ως μοριακή κλωνοποίηση και κλωνοποίηση DNA.
δ) Γενετικά πανομοιότυπα ζώα που παράγονται από «εμβρυακό διαχωρισμό». Αυτό συμβαίνει φυσικά και έχουμε τα (μονοζυγωτικά ή όμοια) δίδυμα είτε τεχνητά όπως εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια σε αναπαραγωγικά σχήματα ζώων.
ε) Γενετικά πανομοιότυπα ζώα που παράγονται μεταφέροντας τον πυρήνα σωματικού κυττάρου σε ένα ωάριο από το οποίο έχει αφαιρεθεί ο πυρήνας. Αυτή η τεχνική είναι γνωστή ως Πυρηνική Μεταφορά ή Κυτταροπυρηνική Αντικατάσταση. Με αυτή την τεχνική δημιουργήθηκε η Dolly.

Εκείνο που παραμένει σταθερό, όπως παρατηρείτε, είναι η γενετική πανομοιοτυπία, δηλαδή σε κάθε περίπτωση οι κλώνοι έχουν ακριβώς το ίδιο γονιδίωμα. Αυτό δεν πρέπει να μας οδηγεί στο (βιαστικό) συμπέρασμα ότι πρόκειται για «ίδια» ή «πανομοιότυπα» άτομα διότι αυτό που καθορίζεται ως «άτομο» είναι ο φαινότυπος, ο οποίος, όπως έχουμε ξαναπεί, καθορίζεται και από το περιβάλλον. Ανάλογα με το κάθε χαρακτηριστικό θα έχουμε μεγαλύτερη ή μικρότερη ομοιότητα. Δηλαδή σε χαρακτηριστικά που εξαρτώνται πολύ από το περιβάλλον δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα υπάρχει ομοιότητα. Θεωρητικά αν εξασφαλίσεις πανομοιότυπο περιβάλλον από την αρχή (στα ζώα δηλαδή από τη σύλληψη) μέχρι την ηλικία που σε ενδιαφέρει να συγκρίνεις τότε θα πάρεις θεωρητικά ένα πανομοιότυπο άτομο. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό για όλα τα χαρακτηριστικά (για να μη πω για κανένα) άρα το μόνο που εγγυάται και σημαίνει η κλωνοποίηση είναι η γενετική ταύτιση των κλώνων.

Ας δούμε τώρα γιατί ενώ η κλωνοποίηση δεν είναι κάτι καινούριο ή ριζοσπαστικό έγινε τόση φασαρία για την Dolly. Δεν ήταν ούτε ο πρώτος κλωνοποιημένος οργανισμός ούτε το πρώτο κλωνοποιημένο ζώο ούτε καν η πρώτη εφαρμογή της Πυρηνικής Μεταφοράς (ΠΜ) που είναι γνωστή από το 1952 και χρησιμοποιείται στην παραγωγή κλώνων από εμβρυακά κύτταρα από το ’80. Το 1995 μάλιστα δύο ερευνητές πέτυχαν να δημιουργήσουν ζωντανά αρνιά από καλλιέργεια κυττάρων. Το σημαντικό στην περίπτωση της Dolly που γεννήθηκε το Φεβρουάριο του 1997 είναι ότι ήταν το πρώτο κλωνοποιημένο ζώο που προήλθε από σωματικό κύτταρο ενήλικου (6 ετών) ζώου. Αυτό είναι που η (λαϊκή αρχικά και επιστημονική μετέπειτα) φαντασία έχει ταυτίσει με τον όρο κλωνοποίηση. Έτσι ήταν εύλογο το ενδιαφέρον του κοινού. Τι ήταν, όμως, τόσο σημαντικό από επιστημονικής άποψης;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα κρύβεται στα έντονα γράμματα. Τα κύτταρά μας δεν όλα ίδια γιατί τι καθένα κάνει μια συγκεκριμένη δουλειά (είναι διαφοροποιημένα, όπως λέμε). Αυτό σε γενετικό επίπεδο σημαίνει χονδρικά ότι δεν λειτουργούν όλα τα γονίδια σε όλα τα κύτταρά μας αλλά ανάλογα με τον τύπο του κυττάρου λειτουργεί ένα υποσύνολό τους διαφορετικό σε κάθε τύπο κυττάρου. Μέχρι τη δημιουργία της Dolly σχεδόν όλοι οι βιολόγοι πίστευαν ότι η διαδικασία της διαφοροποίησης δεν είναι αντιστρεπτή. Δηλαδή από τη στιγμή που το κύτταρο διαφοροποιούνταν παγιωνόταν και τα γονίδια που λειτουργούσαν. Αυτή η άποψη ανατράπηκε γιατί η γέννηση της Dolly από διαφοροποιημένο κύτταρο και μάλιστα ενήλικου ζώου απέδειξε ότι τα γονίδια δεν χάνουν τη λειτουργικότητά τους και όταν βρεθούν πάλι σε κατάλληλες (αδιαφοροποίητες) συνθήκες μπορούν να μας δώσουν έναν πλήρη οργανισμό. Αυτό ακριβώς το γεγονός θεωρήθηκε (και πολύ σωστά) ως σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα.

Ελπίζω να σας έδωσα μερικές χρήσιμες πληροφορίες και ερεθίσματα. Θα χαρώ να απαντήσω (όσο καλύτερα μπορώ) στις απορίες σας. Για όσους δεν φοβούνται τα Αγγλικά πολλές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε (σε κατανοητή γλώσσα) στο site του Ινστιτούτου Roslin όπου και δημιουργήθηκε η Dolly, στην ενότητα Public Interest / Cloning (www.roslin.ac.uk).

[amigos]

Θεωρητικά αυτό μπορεί να προκύψει από οποιοδήποτε σωματικό κύτταρο; στην περίπτωση της Ντόλυ από ποιό ιστό προερχόταν ;

[Platinum]

Η απάντηση είναι ναι, μπορεί να προκύψει από οποιοδήποτε κύτταρο (αρκεί φυσικά να έχει ένα πλήρες αντίγραφο του γενετικού υλικού).

Η Dolly παρήχθη από κύτταρο του μαστικού αδένα (του μαστού δηλαδή).

[tertios]

Δηλαδή συμμετέχει η Ντόλλυ λόγω καταγωγής στην Ευρω-βύζιον;

Γιατι προχτες όλο ..βελάσματα ακούγαμε!

[tertios]

Ο κλωνοποιημένος γόνος σε τι ηλικία βιολογική βρίσκεται; Προφανώς είναι γηρασμένος,έτσι;

Μπορεί με την σειρά του να γονιμοποιθεί κανονικά;


Να θίξουμε και το ηθικό θέμα κλωνοποίησης ανθρωπίνων οργανισμών;

Μέχρι που θα βάλουμε το όριο δημιουργίας ανθρωπίνων ιστών για θεραπευτικούς/ιατρικούς λόγους; Η θα το απαγορέψουμε τελείως;

Στη Γερμανία του 1930 γίνονταν στη Πανεπιστημιακη Κλινικη του Münster έρευνες για οδοντικό ιστό σε έμβρυα. Σε πολλά εργαστήρια είναι κοινό μυστικό ότι η ανθρωπινη και όχι μόνο επιστημονική περιέργεια "διατηρεί" έμβρυα - αν δεν τα παραγει in vitro- για τέτοιους σκοπούς, που εύκολα μπορεί να οδηγήσουν ιατροφαρμακευτικές εταιρείες σε κατασκευή και πώληση ανθρωπίνων οργάνων.

Εχει κάποια σημασία για μάς η Βιοηθική; Δεχόμαστε ή απορρίπτουμε το επιχείρημα, ότι η εμπορικοποίηση της Επιστήμης εγκυμονεί κινδύνους για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του Ανθρώπου, για την οποία σε άλλο θέμα - π.χ. στα περι ευθανασίας- είχαμε δείξει ιδιαίτερη ευαισθησία.

Αυτα είναι μερος του προβληματισμού και θα ήθελα τις απόψεις σας.

[SimonSays]

Απ'ότι έχω καταλάβει το θέμα "βιοηθική" σχετικά με αποθήκευση -και ενδεχομένως καταστρφή- εμβρύων για έρευνες έχει να κάνει με επιχειρήματα του τύπου "sanctity of life".

Τα ίδια επιχειρήματα που προβάλλουν όσοι είναι αντίθετοι στην άμβλωση για παράδειγμα. Η απάντηση βρίσκεται στο πότε ένα πλάσμα μεταμορφωνεται από "κύτταρα" σε "άνθρωπο". Η απάντηση για τους περισσότερους επιστήμονες είναι συνήθως μετά τους 3-4 μήνες κύησης, όταν και αρχίσει να είναι ένα σκεπτόμενο ον.

Οι έρευνες για το stem-cell research πχ όπου συμβαίνει η παραπάνω διαδικασία σε έμβρυα δεν αφορούν έμβρυα σε τόσο προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης. Τα κύτταρα μπορούν να αφαιρεθούν μέσα σε λίγες μέρες από τη γονιμοποίηση:

http://en.wikipedia.org/wiki/Embryonic_stem_cell

Στις ΗΠΑ από το 2001 ο πρόεδρος Μπους έχει απαγορέψει τις εν λόγω έρευνες βάσει των διλημμάτων του περί "ηθικής" για το ζήτημα, σταματώντας τη ροή κονδυλίων για θεραπείες σε αρρώστιες όπως το Parkinson's που περιμένουν άνθρωποι εδώ και αρκετό καιρό. Σημειώνω ότι ήταν το πρώτο και τελευταίο προεδρικό του βέτο μέχρι το πρόσφατο νομοσχέδιο για το Ιρακ.

Για εμένα δεν υπάρχει κανένα ηθικό δίλημμα πρέπει να αφήσουν τους επιστήμονες να κάνουν τη δουλεία τους. Υπάρχουν κανόνες ιατρικής δεοντολογίας αυστηρότατοι και κανένας ηγέτης δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει τη δική του θεώρηση της χριστιανικής ηθικής σε όλους τους ασθενείς της χώρας του.

[Platinum]

Αρχική Δημοσίευση από tertios Ο κλωνοποιημένος γόνος σε τι ηλικία βιολογική βρίσκεται; Προφανώς είναι γηρασμένος,έτσι; Μπορεί με την σειρά του να γονιμοποιθεί κανονικά;

Χαίρομαι που θέτεις δύο τόσο σημαντικά ερωτήματα που θα έπρεπε να είχα συμπεριλάβει στο αρχικό μήνυμα.

Το κλωνοποιημένο ζώο αν και αρχικά υπήρξαν ενδείξεις (σε επίπεδο χρωμοσωμάτων) ότι μπορεί να είναι "γερασμένο" τελικά δεν έφερε κανένα σημείο πρόωρης γήρανσης (όπως κακώς είχε γραφεί σε ΜΜΕ) ενώ η αρθρίτιδα η οποία κάποια στιγμή εμφανίστηκε αντιμετωπίστηκε φαρμακευτικά και δεν απασχόλησε ξανά. Ο θάνατος προήλθε όχι από γηρατειά ή ως συνέπεια της προέλευσης του ζώου αλλά από μια μη θεραπεύσιμη ίωση των προβάτων, η οποία σκότωσε και άλλα ζώα στο κοπάδι του ινστιτούτου.

Η Dolly γονιμοποιήθηκε κανονικότατα από ένα κριό και γέννησε σε διάστημα τριών χρόνων 6 αρνάκια.

Επίσης είναι πολύ σχετικό με το θέμα το ερώτημα περί εμβρυονικών κυτταρων (και των ηθικών ενδοιασμών σχετικά με τη χρήση τους). Η έρευνα που σχετίζεται με τη δημιουργία των κλωνοποιημένων ζώων θα έχει σαν μακροπρόθεσμη συνέπεια την παραγωγή βλαστοκυττάρων και από άλλους ιστούς (και όχι εμβρυονικούς) και θα καταστήσει παρωχημένη την όλη συζήτηση περί εμβρυονικών κυττάρων. Δεν κατάφρεα να το βρω αλλά πέρυσι είχα διαβάσει σχετικό άρθρο με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί.

Για το γενικότερο θέμα της ηθικής στην επιστήμη θα μου επιτρέψετε να ανοίξω νέο θέμα.