Η αδιάτρητη ασπίδα του Αχιλλέα

[Xenios]

Οι τεχνολογικά προηγμένες, κατασκευασμένες από σύνθετα υλικά ασπίδες του Αχιλλέα και του Αίαντα. Οι οδηγίες της Κίρκης προς τον Οδυσσέα για ασφαλή διέλευση εν μέσω της Σκύλλας και της Χάρυβδης, που επαληθεύονται με εξισώσεις αεροδυναμικής. Είναι δύο μόνο από τα πράγματι εντυπωσιακά τεχνολογικά θέματα που αντλούνται απ' τον Ομηρο και θα αναπτυχθούν στο Διεθνές Συμπόσιο «Επιστήμη και Τεχνολογία στα ομηρικά έπη», το οποίο πραγματοποιείται στο Συνεδριακό Κέντρο ΣΠΑΠ της Αρχαίας Ολυμπίας από τις 27 έως τις 30 του μηνός.

Δεν θα μπορούσε να φανταστεί ο Αχιλλέας - Μπραντ Πιτ στα γυρίσματα της «Τροίας» του Β. Πέτερσεν ότι η ασπίδα που έφερε, βάσει της ομηρικής «Ιλιάδας», στο εσωτερικό της ήταν θωρακισμένη με χρυσό

Πρόκειται για τη δεύτερη στην πραγματικότητα απόπειρα του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών (Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Μηχανικής) του Πανεπιστημίου Πατρών και του Ινστιτούτου Πολιτισμού και Ποιότητας Ζωής, ένας χώρος παραδοσιακά ενταγμένος και περιχαρακωμένος στο πλαίσιο των κλασικών-ανθρωπιστικών επιστημών να «βαπτιστεί» στις δυνατότητες των θετικών επιστημών. Ας σημειωθεί ότι, με εφαλτήριο τον Ομηρο, ερευνάται η τεχνολογία της μυκηναϊκής εποχής γενικότερα, την οποία φαίνεται πως ο Λατίνος συγγραφέας Βιτρούβιος επαινούσε για την «επιστημοσύνη της».

Από την πρόγευση που έδωσε στη συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της επιτροπής του Διεθνούς Συμποσίου, καθηγητής Σ. Α. Παϊπέτης (Πανεπιστήμιο Πατρών) για την ψηφιακή αναπαραγωγή της ασπίδας του Αχιλλέα και του Αίαντα -βάσει πάντα τον ομηρικών περιγραφών- αντιλαμβάνεται κανείς πόσο καλά γνώριζαν οι τεχνίτες της εποχής τις δυνατότητες και τα όρια των υλικών σε κρουστικές συνθήκες.

Συγκεκριμένα, η ασπίδα του Αχιλλέα στο εσωτερικό των δύο εξωτερικών στρώσεων από σκληρό μπρούντζο αλλά και των επίσης δύο στρωμάτων κασσιτέρου, διέθετε ένα γενναίο στρώμα καθαρού χρυσού. Δεν ήταν τυχαίος ο συνδυασμός. Εντυπωσιακότερη είναι, ωστόσο, η πιο ταπεινή από απόψεως υλικών περίπτωση της ασπίδας του Αίαντα με τα επτά στρώματα δέρματος και τη μία εξωτερική στρώση από σκληρό μπρούντζο. Στην εργαστηριακή δοκιμή διάτρησής της με βλήμα υπολογισμένης μάζας και ταχύτητα ρήξης ανάλογης με εκείνη του παγκόσμιου ρέκορντμαν στο ακόντιο το 2000 επαληθεύτηκε η περιγραφή του Ομήρου, που την ήθελε αδιάτρητη.

Τόσα στα έξι στρώματα δέρματος όσο και στα οκτώ η ασπίδα διαπερνιόταν από την αιχμή του δόρατος. Τη «χρυσή τομή» των 7 δερμάτινων στρώσεων, που με τις όποιες παραμορφώσεις και τριβές το δόρυ τελικά εκτρέπεται, τη γνώριζε καλά ο βυρσοδέψης και κατασκευαστής της Τίχιος.

Στη δική του εισήγηση ο καθηγητής Γ. Βατίστας θα αναλύσει πώς οι περιγραφές της Κίρκης για τη διέλευση από το στενό της Σκύλλας και της Χάρυβδης έλυσαν εξισώσεις της αεροδυναμικής, που συνδέονται με την τεχνολογία της βαρυτικής σφενδόνης για το Διάστημα!

Σύνοδος πλανητών

Σπάνια αστρολογικά φαινόμενα (σύνοδος πέντε πλανητών) που πλαισιώνουν και καθορίζουν την ομηρική μοιχεία της Αφροδίτης και του Αρη, είναι ένα από τα αστρονομικά θέματα του συνεδρίου (του καθηγητή Σ. Παπαμαρινόπουλου), το οποίο φωτίζει τις τεχνολογικές και μαθηματικές γνώσεις της μυκηναϊκής περιόδου, με ενδεικτικά παραδείγματα αφ' ενός τον τάφο του Ατρέα που, βάσει μετρήσεων, αποδείχθηκε ότι αντέχει 7 φορές τον ισχυρότερο σεισμό και αφ' ετέρου την κατασκευή της τριήρους που κατόπιν δοκιμών του Πολυτεχνείου διαπιστώθηκε ότι ήταν οι βέλτιστες δυνατές κατασκευές.

Πέραν πάντως της τεχνολογίας, οι εισηγήσεις της διοργάνωσης, που εκκινούν από τον Ομηρο, αφορούν και άλλους επιστημονικούς χώρους: από την αστρονομία, τη γεωλογία, τη δομική μηχανική και τη ζωολογία, μέχρι την ιατρική, τα μαθηματικά, τη μεταλλουργία, τη μετεωρολογία, τη ρομποτική και τη φυτολογία.

Μεταξύ των ομιλητών και οι καθηγητές: Γ. Βαρουφάκης, Στέφ. Γερουλάνος, Ε.Ε. Γδούτος, Ι. Δελλής, Κ. Θανασουλόπουλος, Δ. Καλλιγερόπουλος (για τα ομηρικά αυτόματα και τους μηχανικούς που τα υλοποίησαν), Ηλίας Μαριολάκος, Σ. Μαρκέτος, Εμμ. Μικρογιαννάκης, Δ. Μπέσκος, Γ. Ξανθάκη, Σ.Α. Παϊπέτης, Εμ. Πάντος, Μ. Παπαθανασίου, Κρ. Ρόρες, Χ. Σπυρίδης, Ι. Τζαχίλη, Θ. Τάσιος κ.ά.

Πηγή : Ελευθεροτυπία