Ζωρζ Σερά

[Xenios]

Η "Κυριακή Απόγευμα" του Σερά

Όταν έκλεισε τα μάτια του, στις 29 Μαρτίου 1891, ήταν μόλις 32 ετών. Πρόλαβε να μας αφήσει επτά μνημειώδη έργα, 40 σχετικά μικρά ολοκληρωμένα τελάρα και κάπου 300 σχέδια, σκίτσα και μελέτες –έργα τόσο δυνατά, ωστόσο, που, του χάρισαν τον τίτλο του "Ιδρυτή του Νέο-ιμπρεσιονισμού" και του "Κυρίου των παιγνιδιών του φωτός".

Ο Ζωρζ Σερά γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1859 στο Παρίσι, για να σπείρει μιαν νέα άνοιξη για την κουρασμένη ζωγραφική. Η μέθοδος εργασίας του, που ονομάστηκε πουαντιγισμός –πουά, μικρές γρήγορες πινελιές καθαρού χρώματος δίπλα σε άλλες, έτσι που κάθε τελικό χρώμα μάλλον να συλλαμβάνεται από τον εγκέφαλο, παρά να υπάρχει στο τελάρο - μας ξαναδίδαξε να βλέπουμε φρέσκο τον κόσμο, όπως κάνει κάθε μεγάλος ζωγράφος.


Ζωρζ Σερά

Μπορεί το κόκκινο και το μπλέ μαζί να δίνουν πράσσινο μα, οι μπλε και κόκκινες βούλες των πουαντιγιστών ποτέ δεν ενώθηκαν σε παλέτα ζωγράφου. Αυτός που τις ένωσε, επεμβαίνοντας στο έργο, ήταν ο εγκέφαλος του κάθε θεατή, παρατηρητή –έτσι, γινόταν ζωγραφική η τότε πρόσφατη θεωρία του φυσικού Σεβρέλ: από την απόσταση που συνήθως αντικρύζουμε ένα πίνακα, το χρώμα φαινόταν ένα –πράσσινο. Ωστόσο, ο παρατηρητής που ιερόσυλα θα τολμούσε να πλησιάσει πολύ κοντά στο έργο του Σερά, θα ανακάλυπτε την αλήθεια του είναι, ξεπερνώντας το φαίνεσθαι.


Γυναίκα που πουδράρεται

Αυτό έλεγε ο Σεβρέλ: τα στίγματα των καθαρών χρωμάτων αναπλάθονται πάνω στον αμφιβληστροειδή. Βούλα τη βούλα καθαρού χρώματος, ο Σερά συνέθεται συνθέσεις δύσκολες, πολυεπίπεδες, που έλαμπαν λες και τις φώτιζε ο αληθινός ήλιος κι υποδείκνυαν τον ρόλο του, διόλου παθητικού, θεατή. Το κυριότερο: αυτές οι τόσο αυστηρές συνθέσεις, αυτά τα πουά χρώματος που τόσο τυπικά έπρεπε να τοποθετηθούν, δίνουν την αίσθηση μιας χαρωπής ελευθερίας. Κι αυτό κανείς δεν το κατόρθωσε, πλην του Ζωρζ Σερά.

Ο Ζωρζ ήταν αστός, γιος πλούσιου γαιοκτήμονα της Καμπανίας. Ζωγράφιζε από μικρός, εύρισκε μεγάλη χαρά στα πινέλα και τα χρώματα. Μπήκε στην παρισινή Καλών Τεχνών το 1878, ήδη εντυπωσιασμένος από τους ιμπρεσιονιστές, ήδη δηλώνοντας "θα ξανακάνω από την αρχή ότι έκαναν".

Περνούσε ώρες στη βιβλιοθήκη της σχολής αναζητώντας τη συγκίνηση της αληθινής ζωγραφικής και τις αρχές της. Τα βρίσκει σε ένα σκονισμένο τόμο, το "Περί των αδιάψευστων σημείων της τέχνης" του Υμπέρ ντε Σορβίλ, έργο του 1827. Όπως θα πει ο Κασού, ο Σερά "ονειρεύεται μια τέχνη που, θεμελιωμένη σε απόλυτα καθορισμένους νόμους, θα ήταν το απόλυτο απέναντι στη ρευστότητα του κόσμου".

Η σχολή είναι βραχνάς στις αναζητήσεις του. Την εγκαταλείπει, χωρίς να πάψει να ζωγραφίζει. Στο Σαλόνι του 1883 εκθέτει κάποια σπουδαστικά έργα. Την επόμενη χρονιά υποβάλει το "Μπάνιο στην Ανιέρ", διαστάσεως δύο επί τρία μέτρα. Απορρίπτεται.

Ο Ζωρζ περνάει στο αντάρτικο: Εντάσσεται στη νεοϊδρυθείσα Ομάδα Ανεξάρτητων Καλλιτεχνών που "δεν έχουν κριτές ούτε βραβεία". Το έργο εκτίθεται τον Ιούνιο του 1884, στο Σαλόνι των Ανεξαρτήτων. Ο Σερά το έχει ήδη ξεπεράσει –αν και πολλοί θα αργούσαν να το καταλάβουν.

Περισσότερα στο SKAI.gr