Ένα τραγούδι για τον Αργύρη

[Nelly]

Δευτέρα 7 Ιουνίου 2010 και ώρα 24:00 στο Doc on Air στην ΕΤ1.

Στις 10 Ιουνίου συμπληρώνονται 66 χρόνια από την σφαγή στο Δίστομο όμως οι μνήμες είναι ακόμα ζωντανές και τα θύματα ζητούν δικαίωση.

Ο Αργύρης Σφουντούρης γεννήθηκε το 1940 στο Δίστομο. Σε πολύ μικρή ηλικία στις 10 Ιουνίου 1944 έχασε τους γονείς του, που εκτελέσθηκαν από τα Γερμανικά στρατεύματα των SS κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Μεταξύ των 218 εκτελεσθέντων, 32 έφεραν το επίθετο Σφουντούρης.

Ο μικρός τότε Αργύρης, έφθασε στην Αθήνα, όπου περιπλανήθηκε σε διάφορα ορφανοτροφεία επί τρία χρόνια, μαζί με χιλιάδες άλλα ορφανά παιδιά, αθώα θύματα της γερμανικής κατοχής. Το 1949, ήταν ένα από τα 10 παιδιά που ταξίδεψαν στην Ελβετία στο ίδρυμα Πεσταλότσι, που σκοπός του ήταν να στεγάζει παιδιά χωρίς οικογένεια. Γρήγορα ξεχώρισε για την ευστροφία του μυαλού του. Φοίτησε στο γυμνάσιο και στην συνέχεια στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης Μαθηματικά, Πυρηνική Φυσική και Αστροφυσική. Παράλληλα έγραφε ποιήματα και δοκίμια. Μετέφρασε στην γερμανική γλώσσα, διάφορους Έλληνες ποιητές όπως Κ. Καβάφη, Γ. Σεφέρη, Ι. Ρίτσο, Ο. Ελύτη κ.α.

Με την επανένωση της Γερμανίας αρχίζει μία περίοδος με δυνατότητες απολογισμού και καταμέτρησης των θυμάτων πολέμου. Ο Αργύρης Σφουντούρης οργανώνει το 1994 στους Δελφούς, μία «Σύνοδο για την ειρήνη», στην οποία κάλεσε και Γερμανούς πολιτικούς, εκ των οποίων όμως δεν παρευρέθη κανείς. Μετά από πολλές ανεπιτυχείς απόπειρες για συζήτηση με τις Γερμανικές Αρχές, το 1995 μαζί με τις τρεις αδερφές του, ζητούν δικαίωση με νόμιμη διαδικασία. Η καταγγελία και οι εφέσεις που ακολούθησαν δεν έφεραν κανένα θετικό αποτέλεσμα και οι υποθέσεις ακόμα εκκρεμούν στο δικαστήριο της Καρλσρούε.

Ο Αργύρης Σφουντούρης προετοιμάζει τις προτάσεις του για την Συνθήκη της Γενεύης, (Θέμα «Τιμή για τους Στρατιώτες»), που θα ήθελε να υποβληθούν στο προεδρείο του διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Συγχρόνως συγγράφει ένα θεατρικό κομμάτι με τίτλο «Η υιοθεσία της ανθρωπιάς».

Ο Αργύρης Σφουντούρης συνεχίζει να αγωνίζεται και να ελπίζει στην δικαίωση.


Σενάριο και Σκηνοθεσία: Stefan Haupt
Παραγωγή: Fontana Film GmbH, Zυρίχη
Σε συνεργασία με ΕΡΤ, Κρατική Ελβετική Τηλεόραση SF DRS και Υπουργείο Πολιτισμού Bundesamt fur Kultur

Μην χάσετε αυτό το πολυβραβευμένο και συγκινητικό ντοκιμαντέρ.
Μια διεθνής συμπαραγωγή της ΕΡΤ.
Την εκπομπή προλογίζει ο Λεωνίδας Αντωνόπουλος.


Πηγή: ΕΡΤ

[CORSAIR]

To έχω δει σε συνοικιακό σινεμά πριν 2-3 χρόνια (συνολικοί θεατές ...3 άτομα) την ίδια ώρα που το παίζει στο κρατικό κανάλι.

Και τολμώ να πω ότι οποιος συνειδητά δεν το έχει δει δεν ξέρει από που έρχεται και που πηγαίνει...

Το συνιστώ ανεπιφύλακτα.

[Nelly]

Αρχική Δημοσίευση από CORSAIR To έχω δει σε συνοικιακό σινεμά πριν 2-3 χρόνια (συνολικοί θεατές ...3 άτομα) την ίδια ώρα που το παίζει στο κρατικό κανάλι. Και τολμώ να πω ότι οποιος δεν το έχει δει δεν ξέρει από που έρχεται και που πηγαίνει... Το συνιστώ ανεπιφύλακτα.

Το Άλφαβιλ ήταν, πλησίον Λ. Αλεξάνδρας. Όταν είχα πάει εγώ, είχε αρκετούς θεατές, κάτι που, θυμάμαι, με είχε χαροποιήσει ιδιαιτέρως.

[Xenios]

Σχετικό με αυτό κάτι που διάβαζα πρόσφατα.

Ο επικεφαλής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα, Σουηδός Στούρε Λιννέρ, (διέλεσε α/της γενικός γραμματέας του ΟΗΕ και πέθανε τον περασμένο Απρίλιο) στο βιβλίο του «Η Οδύσσειά μου» γράφει για το Δίστομο:

"Παντρευτήκαμε στις 14 Ιουνίου. Ο υπεύθυνος της ελληνικής επιτροπής, Έμιλ Σάντστρομ, παρέθεσε γαμήλιο γεύμα προς τιμήν μας. Αργά το βράδυ με πλησίασε και με απομάκρυνε από τα γέλια και τις φωνές, προς μια γωνιά όπου θα μπορούσαμε να μιλήσουμε οι δυο μας. Μου έδειξε ένα τηλεγράφημα που μόλις είχε λάβει: οι Γερμανοί έσφαζαν για τρεις ημέρες τον πληθυσμό του Διστόμου, στην περιοχή των Δελφών, και στη συνέχεια πυρπόλησαν το χωριό. Πιθανοί επιζώντες είχαν ανάγκη άμεσης βοήθειας. Το Δίστομο ήταν μέσα στα όρια της περιοχής την οποία, την εποχή εκείνη, ήμουν αρμόδιος να τροφοδοτώ με τρόφιμα και φάρμακα. Έδωσα με τη σειρά μου το τηλεγράφημα στην Κλειώ να το διαβάσει, εκείνη έγνεψε κι έτσι αποχωρήσαμε διακριτικά από τη χαρούμενη γιορτή.

Περίπου μα ώρα αργότερα ήμασταν καθ' οδόν μέσα στη νύχτα. Απαιτήθηκε ανυπόφορα μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου διασχίσουμε τους χαλασμένους δρόμους και τα πολλά μπλόκα για να φτάσουμε, χαράματα πια, στον κεντρικό δρόμο που οδηγούσε στο Δίστομο. Από τις άκρες του δρόμου ανασηκώνονταν γύπες από χαμηλό ύψος, αργά και απρόθυμα, όταν μας άκουγαν που πλησιάζαμε. Σε κάθε δέντρο, κατά μήκος του δρόμου και για εκατοντάδες μέτρα, κρεμόντουσαν ανθρώπινα σώματα, σταθεροποιημένα με ξιφολόγχες, κάποια εκ των οποίων ήταν ακόμη ζωντανά. Ήταν οι κάτοικοι του χωριού που τιμωρήθηκαν με αυτό τον τρόπο: θεωρήθηκαν ύποπτοι για παροχή βοήθειας στους αντάρτες της περιοχής, οι οποίοι επιτέθηκαν σε δύναμη των Ες-Ες.

Η μυρωδιά ήταν ανυπόφορη. Μέσα στο χωριό σιγόκαιγε ακόμη φωτιά στα αποκαΐδια των σπιτιών. Στο χώμα κείτονταν διασκορπισμένοι εκατοντάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας, από υπερήλικες έως νεογέννητα. Σε πολλές γυναίκες είχαν σχίσει τη μήτρα με την ξιφολόγχη και αφαιρέσει τα στήθη, άλλες κείτονταν στραγγαλισμένες, με τα εντόσθια τυλιγμένα γύρω από το λαιμό. Φαινόταν σαν να μην είχε επιζήσει κανείς.

Μα να! Ένας παππούς στην άκρη του χωριού! Από θαύμα είχε καταφέρει να γλιτώσει τη σφαγή. Ήταν σ ο κ α ρ ι σ μ έ ν ο ς από τον τρόμο, με άδειο βλέμμα, τα λόγια του πλέον μη κατανοητά. Κατεβήκαμε στη μέση της συμφοράς και φωνάζαμε στα ελληνικά: «Ερυθρός Σταυρός! Ερυθρός Σταυρός! Ήρθαμε να βοηθήσουμε».

Από μακριά μας πλησίασε διστακτικά μια γυναίκα. Μας αφηγήθηκε ότι ένας μικρός αριθμός χωρικών πρόλαβε να διαφύγει προτού ξεκινήσει η επίθεση. Μαζί με εκείνη αρχίσαμε να τους ψάχνουμε. Αφού ξεκινήσαμε οι τρεις μας, διαπιστώσαμε ότι [η γυναίκα] είχε πυροβοληθεί στο χέρι. Τη χειρουργήσαμε αμέσως με χειρουργό την Κλειώ. Ήταν το ταξίδι του μέλιτός μας.

Και ο Ελληνικός Πολιτισμός:

Λίγο καιρό αργότερα η επαφή μας με το Δίστομο θ' αποκτούσε και έναν αξιοσημείωτο επίλογο. Όταν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, δεν πήγαν και τόσο καλά τα πράγματα, αφού μια γερμανική μονάδα κατάφερε να περικυκλωθεί από αντάρτες ακριβώς στην περιοχή του Διστόμου. Σκέφτηκα ότι αυτό ίσως θεωρηθεί από τους Έλληνες ως ευκαιρία για αιματηρή εκδίκηση, πόσο μάλλον που η περιοχή εδώ και καιρό είχε αποκοπεί από κάθε παροχή βοήθειας σε τρόφιμα. Ετοίμασα λοιπόν φορτηγά με τα αναγκαία τρόφιμα, έστειλα μήνυμα στο Δίστομο για την άφιξή μας και έτσι βρεθήκαμε στο δρόμο για εκεί, για άλλη μια φορά, η Κλειώ και εγώ.

Όταν φτάσαμε στα όρια του χωριού, μας συνάντησε μια επιτροπή, με τον παπά στη μέση. Έναν παλαιών αρχών πατριάρχη, με μακριά, κυματιστή, λευκή γενειάδα. Δίπλα του στεκόταν ο αρχηγός των ανταρτών, με πλήρη εξάρτυση. Ο παπάς πήρε το λόγο και μας ευχαρίστησε εκ μέρους όλων που ήρθαμε με τρόφιμα. Μετά πρόσθεσε: «Εδώ είμαστε όλοι πεινασμένοι, τόσο εμείς οι ίδιοι, όσο και οι Γερμανοί αιχμάλωτοι. Τώρα, εάν εμείς λιμοκτονούμε, είμαστε τουλάχιστον στον τόπο μας. Οι Γερμανοί δεν έχουν χάσει μόνο τον πόλεμο, είναι επιπλέον και μακριά από την πατρίδα τους. Δώστε τους το φαγητό που έχετε μαζί σας, έχουν μακρύ δρόμο μπροστά τους». Σ' αυτή του τη φράση γύρισε η Κλειώ το βλέμμα της και με κοίταξε. Υποψιαζόμουν τι ήθελε να μου πει με αυτό το βλέμμα, αλλά δεν έβλεπα πλέον καθαρά. Απλά στεκόμουν κι έκλαιγα.

Από το βιβλίο "Η Μαύρη Βίβλος της Αντίστασης"

Σχόλιο : Τι να πει κανείς εδώ;

[Xenios]

Επίσης ένα μικρό ιστορικό για το μαρτυρικό Δίστομο, μπορείτε να βρείτε στις σελίδες του Δήμου Διστόμου.

Η 10η Ιουνίου είναι η ημέρας της σφαγής....

[Nelly]

Εδώ ’ναι το πικρό, το χώμα του Διστόμου.
Ω, εσύ διαβάτη, όπου πατήσεις να προσέχεις-
εδώ πονά η σιωπή, πονά κι η πέτρα κάθε δρόμου
κι απ’ τη θυσία κι απ’ τη σκληρότητα τ’ ανθρώπου.
Εδώ μια στήλη απλή, μαρμάρινη όλη κι όλη
με ονόματα σεμνά, κι η δόξα τα ανεβαίνει
λυγμό-λυγμό, σκαλί-σκαλί, μεγίστη σκάλα.

Γιάννης Ρίτσος