Αρχαιολογία: Νέα καμπύλη χρονολόγησης

[Xenios]

Μετά από προσπάθειες σχεδόν 30 ετών και πολλές διαφωνίες, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων κατάφερε επιτέλους να δημιουργήσει αυτό που οι αρχαιολόγοι, οι γεωλόγοι και στρατιές άλλων ερευνητών σε όλο τον κόσμο περίμεναν εναγωνίως: μια καμπύλη χρονολόγησης που είναι πιο ακριβής και εκτείνεται πλέον πολύ πιο πίσω στο παρελθόν, συγκεκριμένα μέχρι πριν 50.000 χρόνια. Η νέα μέτρηση θα βοηθήσει τους επιστήμονες να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα για διάφορα γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν της Γης και του ανθρώπινου πολιτισμού.
Η νέα καμπύλη αποτελεί προϊόν της διεθνούς ερευνητικής συνεργασίας INTCAL υπό τη γεωχρονολόγο Πόλα Ράιμερ του πανεπιστημίου Κουίνς στο Μπέλφαστ της Β.Ιρλανδίας και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Radiocarbon" (Ραδιοάνθρακας), σύμφωνα με το "Science". Αν έγινε μεγάλη πρόοδος, σύμφωνα με τη Ράιμερ, "δεν πρόκειται για την τελευταία λέξη στη μέθοδο του ραδιοάνθρακα". Οι ερευνητές σχεδιάζουν νέα αναθεώρηση της μεθόδου, ευελπιστώντας να πετύχουν ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια χρονολόγησης, "καθώς μαθαίνουμε περισσότερα για τα αποθέματα άνθρακα της Γης και πώς αυτά έχουν μεταβληθεί διαχρονικά".

Η βασική αρχή της χρονολόγησης μέσω του ραδιοάνθρακα είναι σχετικά απλή. Τα φυτά και τα ζώα απορροφούν μικρές ποσότητες ραδιενεργού άνθρακα-14 από το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ενόσω ζουν, αλλά παύουν να απορροφούν όταν πεθαίνουν. Η αργή αλλά σταθερή αποσύνθεση του άνθρακα-14 από τα αρχαιολογικά και γεωλογικά δείγματα αποτελεί ένα είδος "ρολογιού" και η ποσότητα του ραδιενεργού άνθρακα που έχει απομείνει, όταν οι ερευνητές μετρούν το δείγμα, δίνει μια σαφή ένδειξη για το πόσο παλαιό αυτό είναι.

Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι το τεχνικό όριο για την μέτρηση είναι μέχρι πριν από 50.000 χρόνια, καθώς μετά από αυτό το χρονικό όριο έχει απομείνει πια ελάχιστη ποσότητα άνθρακα-14 και η μέτρηση δεν μπορεί να είναι ακριβής. Όμως το κυριότερο πρόβλημα της μεθόδου -που αφορά και τις πιο πρόσφατες περιόδους- είναι άλλο: η ποσότητα του άνθρακα-14 στην ατμόσφαιρα κυμαίνεται ανάλογα με τις διακυμάνσεις της ηλιακής ακτινοβολίας και του γήινου μαγνητικού πεδίου, με συνέπεια οι μετρήσεις χρονολόγησης με ραδιοάνθρακα να πρέπει να διορθώνονται με μια συμπληρωματική καμπύλη μέτρησης που παίρνει υπόψη της αυτές τις διακυμάνσεις.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80, η διεθνής ερευνητική ομάδα INTCAL τελειοποιεί αυτή την καμπύλη διόρθωσης μέσα από διάφορα διαδοχικά στάδια. Για την χρονική περίοδο από χθες μέχρι πριν περίπου 12.000 χρόνια χρησιμοποιούνται στοιχεία από χιλιάδες δακτυλίους στους κορμούς των δέντρων του βορείου ημισφαιρίου, που παρέχουν μια πολύ ακριβή διασταύρωση και διόρθωση των ημερομηνιών, τις οποίες δίνει ο ραδιοάνθρακας-14. Για ακόμα πιο παλαιές ημερομηνίες, πριν από 12.000 χρόνια, χρησιμοποιούνται -λιγότερο ακριβή- στοιχεία από τα "αρχεία" του αρχαίου διοξειδίου του άνθρακα στον πλανήτη μας, από τρηματοφόρα (τους απολιθωμένους μονοκύτταρους οργανισμούς που απελευθερώνουν ανθρακικό ασβέστιο), καθώς και από τα κοράλλια των θαλασσών.

Μέχρι το 2004 η ομάδα INTACL είχε βελτιώσει την μέθοδο του ραδιοάνθρακα (με τη δημιουργία της συμπληρωματικής καμπύλης διόρθωσης των υπολογισμών) επιτρέποντας ικανοποιητική ακρίβεια στην χρονολόγηση μέχρι πριν από 26.000 χρόνια, καθώς τα στοιχεία από τα τρηματοφόρα και τα κοράλλια συμφωνούσαν μεταξύ τους μέχρι τότε. Πιο πίσω στο παρελθόν όμως, τα στοιχεία από τις διάφορες πηγές δεν συμφωνούσαν μεταξύ τους και οι ειδικοί ήσαν διχασμένοι για το ποια ήσαν τα πιο αξιόπιστα. Τώρα, επιτέλους, οι επιστήμονες, μετά από πολλές διαφωνίες, συμφώνησαν και έτσι η χρονολόγηση μπορεί να γίνει με σχετική ακρίβεια μέχρι πριν από 50.000 χρόνια.

Το επίτευγμα αυτό θα βοηθήσει, μεταξύ άλλων, να χρονολογήσουν καλύτερα οι επιστήμονες διάφορες σημαντικές ανακαλύψεις. Για παράδειγμα, οι θεαματικές σπηλαιογραφίες αλόγων, λιονταριών, βισώνων και άλλων ζώων στο σπήλαιο Σοβέ στη νότια Γαλλία, που αποτελούν τα αρχαιότερα γνωστά δείγματα τέχνης των σπηλαίων, μέχρι τώρα είχαν χρονολογηθεί με τον άνθρακα-14 ότι είναι ηλικίας 32.000 ετών, όμως η νέα βελτιωμένη μέτρηση "έδειξε" ότι είναι ακόμα παλαιότερα, τουλάχιστον 36.000 ετών. Ανάλογες διορθώσεις μπορούν να γίνουν σε πολλά ακόμα αρχαιολογικά και άλλα ευρήματα. Επίσης, οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι χάρη στη βελτιωμένη χρονολόγηση θα αποκτήσουν πληρέστερη εικόνα για το προϊστορικό κλίμα.

πηγη : http://www.athina984.gr