Βιβλιοθήκη και Λυρική Σκηνή από το Ιδρυμα Νιάρχου

[Xenios]

Από τον Αλέξη Παπαχελά για την Καθημερινή

Το έργο θα κατασκευαστεί στον χώρο του παλαιού Ιπποδρόμου στο Φάληρο και θα είναι έτοιμο το 2012

Το Ιδρυμα Νιάρχου είναι από τα καλύτερα φυλαγμένα μυστικά της Αθήνας. Οι άνθρωποι που το διοικούν, ο ανιψιός του Σταύρου Νιάρχου Ανδρέας Δρακόπουλος και ο χρηματιστής του Στίβεν Γουδερστόουν, κρατούν εσκεμμένα χαμηλό προφίλ. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια πόσα κεφάλαια διαθέτει και αυτό γιατί ως το 2010 ζει από την περιουσία που άφησε πίσω του ο Νιάρχος και η οποία είναι δεσμευμένη έως τότε. Η περιουσία αυτή, που πρέπει να ανέρχεται σε μερικά δισ. δολάρια, θα μοιρασθεί μετά το 2010 στους κληρονόμους του και στο Ιδρυμα.

Πριν από περίπου τρία χρόνια ο κ. Δρακόπουλος διάβασε σε μια ελληνική εφημερίδα πως μια ομάδα φίλων της Εθνικής Βιβιλοθήκης προσπαθούσαν να βρουν χώρο για το νέο κτίριό της. Το ενδιαφέρον τους επικεντρωνόταν στην έκταση που διαθέτει το υπουργείο Εθνικης Αμυνας στο Γουδί. Η ιδέα αυτή ναυάγησε όμως γιατί ήταν πολιτικά και νομικά περίπλοκη. Αργότερα το Ιδρυμα αποφάσισε να συνδυάσει την ιδέα της Βιβλιοθήκης με τη Νέα Λυρική Σκηνή (που προοριζόταν για τον Βοτανικό) και ένα σημαντικό πάρκο στην τοποθεσία του παλαιού Ιπποδρόμου στο Φάληρο.

Θέτει όρους

Το συγκρότημα αναμένεται να κοστίσει περί τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Το Ιδρυμα Νιάρχου θέλει όμως να θέσει συγκεκριμένους όρους, όπως για παράδειγμα να είναι ανοικτή η Βιβιλοθήκη έως αργά το βράδυ ή να διορίζεται ο επικεφαλής της με διαδικασίες που θα διασφαλίζουν ότι θα είναι άτομο υψηλού επιπέδου. Το φιλόδοξο σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ψηφιακών εγκαταστάσεων στη Βιβλιοθήκη, ενώ μεγάλη σημασία αποδίδεται και στο πάρκο, που θα καταλαμβάνει 120 στρέμματα.

Το έργο αυτό, που θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν γίνει ποτέ στην Αθήνα, απαιτούσε βέβαια την πολιτική βούληση της σημερινής κυβέρνησης. Και αυτό γιατί εμπλέκονται τέσσερα τουλάχιστον υπουργεία, Δημοσίων Εργων και Περιβάλλοντος, Παιδείας, Πολιτισμού και Εθνικής Οικονομίας που είναι επισήμως ιδοκτήτης της έκτασης στον Ιππόδρομο. Ο κ. Δρακόπουλος συναντήθηκε τον χειμώνα του 2006 με τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμμανλή, ο οποίος εξέφρασε τον ενθουσιασμό του και δεσμεύθηκε να προχωρήσει ταχύτατα στις απαραίτητες διαδικαστικές κινήσεις. Ο πρωθυπουργός όρισε μάλιστα την οικονομική του Σύμβουλο Ελένη Λουρή ως τον άνθρωπο που θα παρακολουθούσε την υλοποίηση του σχεδίου. Το Ιδρυμα Νιάρχου έστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό τον Μάιο του 2006, με την οποία δεσμευόταν να υπογράψει ένα τελικό μνημόνιο με το κράτος μόλις είχε επιτευχθεί συμφωνία σε όλους τους όρους. Ζητήθηκε επίσης ραντεβού με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για να ενημερωθεί για το έργο, αλλά δεν έγινε ποτέ.

Ο Δήμος Καλλιθέας

Το βασικό πρόβλημα ήταν η συμφωνία που είχε κάνει η κυβέρνηση Σημίτη με τον Δήμο Καλλιθέας βάσει της οποίας της παρεχωρείτο όλη σχεδόν η έκταση της περιοχής του Ιπποδρόμου. Ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Σουφλιάς καθυστέρησε για μεγάλο διάστημα τη διαπραγμάτευση με τον δήμο και παράλληλα αρνούνταν να χωροθετήσει την περιοχή. Αυτό συνέβη μόλις την περασμένη εβδομάδα, ύστερα από μεγάλη πίεση απ’ το Μέγαρο Μαξίμου. Η ηγεσία του Ιδρύματος είχε ενοχληθεί σφοδρά από την καθυστέρηση και σκεπτόταν σοβαρά τη ματαίωση του έργου. Το Δ.Σ. του Ιδρύματος δεν θα είχε άλλωστε κανένα πρόβλημα να διοχετεύσει τα κονδύλια σε άλλα εργα στο εξωτερικό.

Η παρέμβαση Καραμανλή έσωσε την κατάσταση και τώρα το Ιδρυμα θα αναθέσει σε κάποια μεγάλη εταιρεία του εξωτερικού την προκαταρτική μελετη για εδαφολογικά ζητήματα κ.ά. Αμέσως μετά, και αφου συμφωνήσει στους όρους που θα διέπουν τη λειτουργία της Λυρικής και της Βιβλιοθήκης, θα προχωρήσει μέσα στο 2007 στην υπογραφή Μνημονίου με το κράτος που θα καθιστά τη χρηματοδότηση του έργου δεσμευτική. Το Ιδρυμα σκοπεύει να προκηρύξει διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και ελπίζει πως το έργο θα είναι έτοιμο το 2012. Αξίζει να σημειωθεί πως πάγια πολιτική του Ιδρύματος είναι να μην εμπλέκεται στη διοίκηση ή τη χρηματοδότηση της λειτουργίας των έργων που χρηματοδοτεί. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως θα παραδώσει το συγκρότημα του Ιπποδρόμου «με το κλειδί στο χερι» στο κράτος, αλλά δεν θα ασχοληθεί με το πώς θα λειτουργεί από εκεί και πέρα.

Στα επόμενα δύο χρόνια

Ολα πάντως δείχνουν πως το έργο θα ξεκινήσει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Οσοι γνωρίζουν το χαμηλό προφίλ του Ιδρύματος Νιάρχου και το στυλ με το οποίο διαχειρίζεται τις δωρεές του, εκτιμούν ότι από την ώρα που θα ξεμπλοκάρει από τις τελευταίες γραφειοκρατικές εμπλοκές θα προχωρήσει πολύ γρήγορα. Ο πρωθυπουργός ομολογεί συχνά σε συνομιλητές του πως «χρειαζόμαστε και άλλα τέτοια projects», αλλά παράλληλα παραδεχεται πως το σημερινό ελληνικό κράτος δεν μπορεί να τα υπηρετήσει. Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα που μπορεί ασφαλώς να εκτροχιασθεί από τις επιμέρους διαπραγματεύσεις με τα άλλα συναρμόδια υπουργεία για το ποιος και πώς θα διορίζει τον διευθυντή της Νέας Εθνικής Βιβιλιοθήκης και άλλα ζητήματα. Εκει θα φανεί αν η πολιτική βούληση στο ανώτατο επίπεδο αρκεί η όχι.

Πηγή : Καθημερινη