Μετά το θυμό, τι;

[Xenios]

Tου Αλεξη Παπαχελα

Τα μαντάτα για την πολιτική και τους πολιτικούς στη χώρα μας δεν είναι και πολύ καλά. Και τα δύο μεγάλα κόμματα συναντούν σημαντικές δυσκολίες στο να πείσουν ανθρώπους που έχουν τη δουλειά τους, είναι επιτυχημένοι και με μια απήχηση στην κοινωνία, να ασχοληθούν με την πολιτική. Η συνήθης απάντηση είναι «βεβαίως θα κάνω ό,τι θέλει ο πρόεδρος, αλλά σας παρακαλώ μη με μπλέκετε με την πολιτική». Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι οι πιθανότητες να παράγουν έργο είναι μικρές, καθώς πρέπει να περάσουν μέσα από τις συμπληγάδες της διαπλοκής, των συνδικαλιστών, των ΜΜΕ που στοχοποιούν για λόγους προώθησης συμφερόντων, της γραφειοκρατίας και των κομματικών μηχανισμών. Γι’ αυτό και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να προσελκύσει η πολιτική δυναμικά στελέχη της κοινωνίας ως καριέρα.

Σημαίνων υπουργός περιέγραφε, εν τω μεταξύ, ένα νέο πολιτικό τοπίο με εξέχον χαρακτηριστικό την... αδιαφορία. «Παλιά, μέχρι πριν από λίγα χρόνια» διηγείτο «πήγαινα στο πιο μικρό χωριό και μαζεύονταν όλοι, άρχιζε συζήτηση, καυγάδες, υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον. Τώρα τίποτα». Ερωτηθείς κατά πόσον μπορεί αυτό να συμβαίνει μόνο στον ίδιον ή στους εκπροσώπους της κυβερνώσας παράταξης, διαβεβαίωσε τους συνομιλητές του πως «κάθε άλλο, τα ίδια μου λένε οι συνάδελφοι του ΠΑΣΟΚ». Το αξιοσημείωτο όμως είναι ότι εντυπωσιάζει και ο βαθμός πληροφόρησης για τα πολιτικά, και κυρίως παραπολιτικά γενόμενα. Λίγο η τηλεόραση, λίγο τα περιθωριακά κανάλια όπου ακούγονται τα πάντα «χύμα», λίγο τα blogs και η Κάτω Κερασίτσα έχει την ίδια «ενημέρωση» με τους θαμώνες των καφέ της οδού Βαλαωρίτου.

Πώς γίνεται όμως να συνδυάζεται η αδιαφορία με την «πληροφόρηση»; Εδώ φαίνεται ότι κρύβεται ένα δεύτερο φαινόμενο που εκδηλώθηκε με ηχηρό τρόπο στις ευρωεκλογές: η όλο και πιο βαθιά ριζωμένη πεποίθηση της κοινής γνώμης ότι η σημερινή πολιτική τάξη της χώρας, ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητος, δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα που απασχολούν τον μέσο πολίτη. Γι’ αυτό και το προβάδισμα ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις απεικονίζει θυμό για την κυβερνητική παράταξη αλλά όχι και θετικό ρεύμα για την αντιπολίτευση. Είναι ελάχιστοι εκείνοι, είτε ανάμεσα στην ούτως αποκαλούμενη ελληνική ελίτ, είτε ανάμεσα στους ανθρώπους του καθημερινού μόχθου, που πιστεύουν ότι στις 4 Οκτωβρίου μπορεί να ψηφίσουν κάποιον που θα εγγυηθεί το υπάρχον βιοτικό τους επίπεδο, θα βρει δουλειά για τα παιδιά τους και θα λύσει τα χρόνια προβλήματα της διαφθοράς, της υγείας, της παιδείας κ.λπ. κ.λπ.

Υπ’ αυτή την έννοια η επόμενη κυβέρνηση -όποια και να είναι- θα έχει ως πλεονέκτημα τις εξαιρετικά χαμηλές προσδοκίες των πολιτών. Θα έχει όμως και τη μικρότερη δυνατή περίοδο χάριτος στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Ο κόσμος έχει θυμώσει με τους πολιτικούς, δεν «βγαίνει» στη σκληρή καθημερινότητά του και έχει χάσει την υπομονή του. Τα πρώτα αποτελέσματα αυτού του θυμού τα είδαμε στις ευρωεκλογές. Απομένει, εκτός αν έχουμε κάποιες ευχάριστες εκπλήξεις, να δούμε τι άλλες μορφές θα πάρει.

Καθημερινή

[Gildor]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Θα έχει όμως και τη μικρότερη δυνατή περίοδο χάριτος στα χρόνια της Μεταπολίτευσης.

Ναι, γιατι οταν τελειωσει αυτη η περιοδος χαριτος θα τους καθαιρεσουμε ε;

[Morgul]

Τι σημασία έχει τι νιώθει ο λαός όταν, ασχέτως θυμού, ψηφίζει τα ίδια άτομα κάθε φορά;

[Stanley]

Αρχική Δημοσίευση από Morgul Τι σημασία έχει τι νιώθει ο λαός όταν, ασχέτως θυμού, ψηφίζει τα ίδια άτομα κάθε φορά;

Ας μην απλοποιούμε τόσο τα πράγματα. Διότι τα πρόσωπα αλλάζουν, έστω και αν τα κόμματα μένουν ίδια. Γνωστοί πολιτικοί και απο τα δύο κόμματα (ονόματα δε λέμε) απομακρύνθηκαν από τα ψηφοδέλτια. Κάποια (ίσως όχι αρκετά) νέα πρόσωπα προστέθηκαν.

Είναι γεγονός οτι οι οικογένειες Καραμανλή και Παπανδρέου έχουν πάρει σχεδόν κληρονομικά το τιμόνι εδώ και χρόνια. Είναι επίσης γεγονός οτι τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν μεγάλη αδράνεια και περιλαμβάνουν πολυάριθμα στελέχη που αγγίζουν το ... βαθύ κράτος και που δεν κουνιούνται από τη θέση τους.

Επειδή όμως ρεαλιστικά ένα νέο κόμμα δεν έχει πολλές πιθανότητες να σταθεί, όπως έχει δείξει η πρόσφατη ιστορία, το πιο αισιόδοξο είναι να πιστεύουμε οτι η εναλλαγή των δύο κομμάτων/ιδεολογιών και ο διάλογος που τη συνοδεύει μπορεί να παράγει εξέλιξη και να αναδείξει νέα πρόσωπα εκατέρωθεν. Όπως συμβαίνει σε πολλές σταθερές δημοκρατίες (πχ Αμερική) δύο κόμματα μπορούν να εναλάσσονται για δεκαετίες στην εξουσία. Το ζητούμενο είναι η ανανέωση στο εσωτερικό τους και η αυτορύθμισή τους να λειτουργεί.

Φιλικά,
Π.

[Morgul]

Δε διαφωνώ μ'αυτά που λες, πλην όμως σε άλλα δικομματικά συστήματα:

(α) ένας βουλευτής έχει το δικαίωμα να αποστασιοποιηθεί από τις πολιτικές του κόμματος και να καταψηφίσει νόμους με τους οποίους δε συμφωνεί. Εδώ το κάθε κόμμα τηρεί 100% κοινή πολιτική. Οπότε αυτοδυναμία = μονοκομματισμός, όχι δικομματισμός.

(β) τα δύο κόμματα, παρά τις διαφορές τους στα χαρτιά, υποστηρίζουν τόσο παραπλήσιες μικρο- και μακροπρόθεσμες πολιτικές που για κάποιον που δεν ασχολείται με την πολιτική δεν έχουν καν διαφορά. Η εναλλαγή δύο κομμάτων με έντονη διαφορά στη γραμμή τους κάνει καλό: η διακυβέρνηση του ενός «διορθώνει» την πορεία του άλλου. Εδώ μας λείπει αυτό.

Δεν με κατάλαβες 100%, δεν υποστηρίζω ότι πρέπει να ψηφιστούν μόνο τα μικρά κόμματα. Η διαφθορά δεν είναι προνόμιο των μεγάλων. Κάθε εξουσία διαφθείρει, κλπ. Θα προτιμούσα όμως μια κατάσταση που υπάρχουν διαφορετικές, ίσες γνώμες στη Βουλή, και ένα δημοκρατικό [1], όχι πρακτικά ολιγαρχικό πολίτευμα όπου εγώ κι εσύ ως πολίτης δεν έχουμε δικαίωμα λόγου με καμμία μορφή.

[1] η δημοκρατία δι'αντιπροσώπου είναι χρήσιμη όταν έχεις πολλούς πολίτες. Πλέον έχουμε την τεχνολογία για μεγαλύτερες, αμεσότερες δημοκρατίες. Σε άλλες χώρες έχουν δημοψηφίσματα για σημαντικά θέματα. Online. Σε άλλες χώρες μπορείς να γράψεις email, SMS, κλπ στους βουλευτές, και να προτείνεις λύσεις για προβλήματα — το γεγονός ότι δεν ψηφίστηκες δε σημαίνει ότι δεν έχεις γνώσεις στον τομέα σου. Στην Ελλάδα πότε ρώτησε τελευταία φορά άμεσα μια κυβέρνηση τους πολίτες για ό,τιδήποτε;

Σημείωση: οι πρόωρες εκλογές δεν είναι δημοψήφισμα. Πολιτικό τέχνασμα των τελευταίων ετών είναι, πανάκριβο και με τεράστιο οικολογικό και οικονομικό κόστος.

[Stanley]

Αρχική Δημοσίευση από Morgul Θα προτιμούσα όμως μια κατάσταση που υπάρχουν διαφορετικές, ίσες γνώμες στη Βουλή, και ένα δημοκρατικό [1], όχι πρακτικά ολιγαρχικό πολίτευμα όπου εγώ κι εσύ ως πολίτης δεν έχουμε δικαίωμα λόγου με καμμία μορφή. .... Σε άλλες χώρες έχουν δημοψηφίσματα για σημαντικά θέματα. Online. Σε άλλες χώρες μπορείς να γράψεις email, SMS, κλπ στους βουλευτές, και να προτείνεις λύσεις για προβλήματα — το γεγονός ότι δεν ψηφίστηκες δε σημαίνει ότι δεν έχεις γνώσεις στον τομέα σου. Στην Ελλάδα πότε ρώτησε τελευταία φορά άμεσα μια κυβέρνηση τους πολίτες για ό,τιδήποτε;

Θα συμφωνήσω με την παρατήρησή σου, πιστεύοντας οτι δεν έχει σημασία το όνομα του κόμματος ή το χρώμα της σημαίας του όσο η επικοινωνία και ο διάλογος με τον πολίτη, που πρέπει να γίνεται ακουστός και να βρίσκει έκφραση είτε άμεσα είτε δια αντιπροσώπου.

Το πρόβλημα αυτό είναι εν μέρει επιλύσιμο με τη χρήση νέων μέσων, αφού διευρύνεται σημαντικά το φάσμα επικοινωνίας σε ομάδες που είναι ή ήταν κοινωνικά αποκλεισμένες (βλ. οργισμένοι νέοι ή φτωχοί μετανάστες) και επιταχύνεται η ανταλλαγή ιδεών. Ας μην ξεχνάμε όμως οτι δίαυλοι επικοινωνίας υφίστανται απο παλιά και η επαφή με τους πολιτικούς πολύ συχνά αναλώνεται στο ρουσφέτι: το τηλέφωνο στο γνωστό "βύσμα" γίνεται με μεγάλη ευκολία για θέματα ιδιωτικού συμφέροντος αλλά πολύ σπάνια για θέματα κοινωνικής σημασίας. Αναμφίβολα η κυβέρνηση δεν καταδέχεται συχνά να ακούσει τον πολίτη, έστω και αν συχνά πιστεύουμε οτι κυβερνά με μόνο γνώμονα ... τις δημοσκοπήσεις. Και ο πολίτης όμως στην Ελλάδα έχει αποδεχθεί μια πελετειακή σχέση με τους εκπροσώπους του και, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, αποστρέφεται τη συμμετοχή στα κοινά.

Η πίστη στα δημοψηφίσματα είναι περισσότερο ζήτημα ηθικής τάξης, αφού όπως έχω γράψει σε παλαιότερο μήνυμα, δεν εξασφαλίζεται η βέλτιστη διακυβέρνηση (γνώσεις κλπ), αλλά η ηθική νομιμοποίηση, ιδιαίτερα σε ευαίσθητα ζητήματα. Στην Ελβετία κάνουν δημοψήφισμα σε τοπικό επίπεδο για οποιαδήποτε λεπτομέρεια μπορείς να φανταστείς (πχ να γίνει γήπεδο εκεί? να πληρώνουν τα ταμεία τα ομοιοπαθητικά φάρμακα? να απαγορευτούν τα μεγαλόσωμα σκυλιά?). Σε τελική ανάλυση, πολλοί πολίτες ... βαριούνται να ενημερωθούν και απλά ψηφίζουν την πρόταση του κόμματος που εμπιστεύονται. Κάτι σαν αντιπροσωπευτική δημοκρατία από την ανάποδη.

Εμένα πάντως με παρηγορεί οτι σε μικροσκοπική κλίμακα μπορεί ο καθένας να λέει το μακρύ του και το κοντό του, όπως κάνω εγώ εδώ, γράφοντας πχ σε διάφορα sites και συμμετέχοντας σε δικτυακές συζητήσεις. Είναι και αυτό μια μορφή εκτόνωσης. Εν κατακλείδι, όπως είπες, το ερώτημα είναι ποιός ακούει...

Φιλικά,
Πέτρος