Τα κάλαντα των Χριστουγέννων σε όλη την Ελλάδα

[Xenios]

Μην μου πείτε ότι σήμερα δεν θα περιμένετε με χαρά να σας κτυπήσει η πόρτα και να ακούστε τα κάλαντα από τα παιδάκια. Τι είπατε; δεν σας αρέσει, καλά είστε η εξαίρεση είστε ο Σκρουτζ του Ντίκενς και εύχομαι το βράδυ αυτό να έρθει το πνεύμα των Χριστουγέννων και να σας παρασύρει.

Ας δούμε σήμερα πως η Ελλάδα λέει τα κάλαντα :

"΄Πόψε Χριστός γεννήθηκε κι ο κόσμος δεν το νιώθει
κι ο κόσμος και τα οικούμενα κι ο βασιλιάς Ηρώδης
Κι εκεί που ακούμπησε ο Χριστός, χρυσό δεντράκι βγήκε
Χρυσό δεντρί, χρυσό κλωνί, χρυσό μαργαριτάρι
Το δέντρο ήταν ο Χριστός, τα κλώνια οι αποστόλοι
Και τα γαρουφαλλάκια του ήταν οι προφητάδες
Που προφητούσαν κι έλεγαν για του Χριστού τα πάθη.
Κι εμείς Χριστόν εψάλλαμε, Χριστός να μας φυλάει
Όσ’ άστρα έχει ο ουρανός και φύλλα τα δεντράκια
Τόσα καλά να δωσ’ η Θιός σ’ αυτό το νοικοκύρη"

(Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα από τις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης)

Τα κάλαντα είναι να έθιμο που κρατά από τα παλιά χρόνια η επικρατούσα άποψη είναι ότι δεν είναι Χριστιανικό έθιμο και προέρχεται από τις Ρωμαικές καλένδες από το «calendae» που σημαίνει πρωτομηνιά. Όπως και να έχει όμως τα δικά μας κάλαντα μιλάνε για τον Χριστούλη που σήμερα το βράδυ γεννιέται.

«Άναρχος Θεός καταβέβηκεν και εν τη Παρθένω κατώκησεν
Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαί
Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρεσθε, τάξεις των αγγέλων ευφραίνεσθε
Δέξαι Βηθλεεμ τον Δεσπότην σου, Βασιλέα πάντω και Κύριον
Εξ ανατολών Μάγοι έρχονται, δώρα προσκομίζοντες άξια
Ζητούν προσκυνήσαι τον Κύριον, τον εν τω σπηλαίω τικτόμενον.
Ήνεγγεν αστήρν μάγους οδηγών, ένδον του σπηλαίου εκόμισεν.
Θεός, βασιλεύς προαιώνιος, τίκτεται εκ κόρης Θεόπαιδος.
Ιδών ο Ηρώδης ως έμαθεν, όλω εξεπλάγη ο δείλαιος
Κράζει και βοά προς τους ιερείς, τους δοξολογούντας τον Κύριον
Λέγετε σοφοί και διδάκαλοι άρα που γεννάται ο Κύριος;
Μέγα και φρικτόν το τεράστιον , ο εν ουρανοίς επεδήμησεν.
Νύκτα Ιωσήφ ρήμα ήκουσε, άγγελος Κυρίου ελάλησεν.
Ξένον και παράδοξον άκουσμα και η συγκατάβασις άρρητος
Ο μακροθυμίσας και εύσπλαχνος, πάντων υπομένει τα πταίσματα.
Πάλιν ουρανοί ανεώχθησαν άγγλοι αυτού ανυμνήτωσαν.
Ρήτορες ελθόντες προσέπεσον βασιλέα μέγαν και ένδοξον
Σήμερον η κτίσις αγάλλεται και πανηγύρίζει κι ευφραίνεται
Τάξεις των αγγέλων εξέστησαν επί το παράδοξον θέαμα.
Ύμνους και δεήσεις ανέμελπον των πάντων δεσπότην και άνακτα
Φως εν τω σπηλαίω ανέτειλε και τοις εν τω σκότει επέλαμψε.
Χαίρουσα η φύσις αγάλλεται και πανηγυρίζει κι ευφραίνεται.
Ψάλλοντες Χριστόν, τον Θεόν ημών, τον εν τω σπηλαίω τικτόμενον.
Ω Παρθενομήτορ και Δέσποινα, σώζε του εις Σε καταφεύγοντας.»

Όπως θα παρατηρήσατε, ήδη πρόκειται για ένα μουσικό «Αλφαβητάρι». Κάθε γράμμα της αλφαβήτου, με τη σειρά, ξεκινά έναν στίχο. Πρόκειται για το χριστουγεννιάτικο «Αλφαβητάρι» Κοτυώρων Πόντου, είναι δημιουργία του 16ου αίωνα.

«Χριστούγεννα Πρωτούγιννα, πρώτη γιουρτή του χρόνου
για βγάτι ,διέτι, μάθιτι πως η Χριστός γιννιέτι.
Γιννιέτι κι ανατρέφιτι στου μέλι και στου γάλα
Του μέλι τρων’ οι άρχοντις, του γάλα οι αφιτνάδις,
Κι του μιλισσουβότανου δώστι στα παλληκάρια,
Κι του κηρουσταλλάγματα στουν γιου Κουσταντίνου.
Κι ανοίξτι τα κουτάκια σας τα κατακλειδουμένα,
Κι ανοίξτι τις κασέλις σας τις μουσχουμυρισμένις
Κι δώστι μας τουν κόπου μας γιατί κι αλλού θα πάμι»

Κάλαντα από το Κονιάκο Δωρίδος
Περάσαμε στα κάλαντα με τα γλωσικά ιδιώματα κάθε περιοχής :-)

«Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα, πρώτη – πρώτη γιορτή του χρόνου
εβγάτε, δείτε, μάθετε, που ο – που ο Χριστός γεννάται.
Γεννάται κι ανατρέφεται με με- με μέλι και με γάλα,
Το μέλι τρων οι άρχοντες το γα- το γάλα οι αφεντάδες,
Και το μελισσοβότανο το λου – το λούζονται οι κυράδες
Κι ανοίχτε τα κουτάκια σας τα κα – τα κατακλειδωμένα,
Και δώστε μας απ’ το χρυσό που ‘χου – που χουνε τα πουγγιά σας.
Κι αν είστε από τους πλούσιου φλουριά – φλουριά μη λυπηθείτε,
Κι αν είστε από τους δεύτερους, ένα – ένα ζευγάρι κότες.
Και σας καληνυχτίζουμε, πέσε – πέσετε κοιμηθείτε,
Ολίγον ύπνο κάνετε κι ευθύς – κι ευθύς να σηκωθείτε,
Στην εκκλησία τρέξετε με ο – με όλη προθυμία
Και του Θεού να’ ακούσετε τη θει- τη θεία λειτουργία

Νησιώτικά και Κάλαντα Αστυπάλαιας

«Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου
Για βγάτε, διέτε, μάθετε πως ο Χριστός γεννιέται
Γεννιέται κι ανατρέφεται στο μέλι και στο γάλα
Το μέλι τρων οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες
Και το μελισσοβότανο το λούζονται οι κυράδες
Κυρά καμαροτράχηλη κυρά γαϊτανοφρύδα
Κυρά μου όταν στολίζεσαι και πας στην εκκλησιά σου
Κάνεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη
Και τον καθάριο Αυγερινό τον κάνεις δαχτυλίδι
Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε
Μόνο σας αγαπούσαμε κι ήρθαμε να σας δούμε
Δώστε μας και τον κόκορα, δώστε μας και την κότα
Δώστε μας και πεντ’ έξι αυγά να πάμε σ’ άλλη πόρτα
Εδώ που τραγουδήσαμε πέτρα να μη ραΐσει
Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού πολλούς χρόνους να ζήσει.»

Κάλαντα Πελοποννήσου και Ξάνθης, περιέργως έχουν κοινά κάλαντα με πολύ μικρές αλλαγές.

«Χριστούγεννα, Πρωτούγιννα, τώρα Χριστός γιννιέτι
γιννιέτι κι βαφτίζιτι στους ουρανούς απάνου
όλοι οι αγγέλοι χαίρουντι κι όλοι δοξολογιούντι
κι τα δαιμόνια σκάζουνι, τα σίδερα ταράζουν
Σι τούτ΄ το σπίτι που ΄ρθαμι, μι μάρμαρου στρωμένου,
Εδώ ‘χουν κόρη για παντρειά, κόρη για αρρεβώνα
Της τάζουν τιο του βασιλιά, της τάζουν γιο του ρήγα
Δεν θέλει γιο του βασιλιά, δεν θέλει γιο του ρήγα
Μον θέλει τα’ αρχοντόπουλο, που πιρπατεί καβάλα
Σι τούτ’ το σπίτι που ΄ρθαμι πέτρα να μην ραγίσει
Κι ου νοικοκύρης του σπιτιού χρόνους πολλούς να ζήσει»

Κάλαντα Δυτικής Μακεδονίας

«Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες η Παναγιά μας κοιλοπονούσε.
Κοιλοπονούσε, παρακαλούσε τους Αρχαγγέλους, τους Ιεράρχες
Σεις Αρχαγγέλοι, σεις Ιεράρχες, να πα να φέρτε μύρο και μόσχο.
Κι οι Αρχαγγέλοι, για μύρο πάνε κι οι Ιεράρχες για μόσχο τρέχουν
Κι ώσπου να πάνε, ώσπου να έρθουν, η Παναγιά μας ξελευτερώθκη.
Χριστός γεννιέτι χαρά στουν κόσμο, χαρά στον κόσμο στα παλληκάρια»

Κάλαντα Δυτικής Θράκης

«Αυτή είναι η ημέρα, όπου ήρθ’ ο λυτρωτής,
από Μαριάμ μητέρα, εκ παρθένου γεννηθείς.
ναρχος, αρχήν λαμβάνει και σαρκούται ο Θεός,
Ο Αγέννητος γεννάται εις την φάτνην ταπεινός.
γγελοι το νέον λέγουν εις ποιμένας και βοσκούς,
Ο αστήρ το θαύμα δείχνει εις τους μάγους και σοφούς.
Όσοι έχετε στα ξένα, να δεχθείτε με καλό
και του χρόνου με υγεία το Θεό παρακαλώ.
Επειδή και πλησιάζει ο πλανήτης της αυγής
Σας ευχόμαστε υγεία και να είστε ευτυχείς»

Βυζαντινά Κάλαντα Δωδεκανήσου

«Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας,
Χριστού τη θείαν γέννησιν να πω στ’ αρχοντικό σας.
Χριστός γεννιέται σήμερον εν Βυθλεέμ την πόλη,
Οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρετ’ η φύσις όλη,
Κυρά καμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα
Απού τον έχεις τον υγιό, τον μοσχοκανακάρη.
Λούζεις τον και χτενίζεις τον και στο σκολειό τον πέμπεις
Κι ο δάσκαλος τον έδειρε μ’ ένα χρυσό βεργάλι
Και η κυρά δασκάλισσα με το μαργαριτάρι.
Είπαμε δα για την κερά, ας πούμε για τη Βάγια.
ψε Βαγίτσα το κερί, άψε και το λυχνάρι
Και κάτσε και ντουχιούντηζε ήντα θα μας εβγάλεις
Γι απάκι, για λουκάνικο, για χοιρινό κομμάτι
Κι από τον πύρο ου βουτσού να πιούμε μια γιομάτη
Κι από την μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι
Κι από το πιθαράκι σου ένα κουρούπι λάδι
Κι αν είναι κι απκροπλιάτερο, βαστούμε και τα’ ασκάκι
Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυα
Και φέρε και γλυκό κρασί να πιούν τα παλληκάρια
Κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα,
Ανοίξετε την πόρτα σας, να πούμε καλησπέρα
Κι ακόμα δεν τον ηύρηκες τον μάνταλο ν’ ανοίξεις
Να μας κεράσεις μια ρακή κι ύστερα ν’ ασφαλίξεις….»

Κάλαντα Κρήτης

«Καλήν εσπέραν θα σας πω κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστού τη θείαν γέννησιν να πω στ’ αρχοντικόν σας
Χριστός γεννιέται σήμερον στην Βηθλεέμ την πόλην,
Οι ουρανοί αγάλλονται, μαζί κι η φύσις όλη
Γεννιέται μες στο σπήλαιον, στην φάτνην των αλόγων
Ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων
Αγγέλοι εις τον ουρανόν ψάλουν τον εν υψίστοις
Και κάτω φανερώνεται η των ποιμένων πίστις
Έναν αστέριν λαμπερόν τους οδηγεί στην χώραν
Όταν εφτάσασι κι οι τρεις, με πόθον ερωτόυσιν
Που εγεννήθη ο Χριστός, να παν να τόνε βρούσιν…»

Κάλαντα Κύπρου

«Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστού τη Θεία γέννηση να μπω στ’ αρχοντικό σας:
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βυθλεέμ τη πόλει
Οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων,
Ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσιν το Δόξα εν υψίστοις,
Και τούτο άξιον εστίν η των ποιμένων πίστις
Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μάγοι με τα δώρα
στρον λαμπρόν τους οδηγείς χωρίς να λείψει ώρα,
Φθάσαντες εις Ιερουσαλήμ με πόθον ερωτούσιν
Που εγεννήθη ο Χριστός, να παν’ να τον ευρούσι
Δια Χριστόν ως ήκουσεν ο βασιλεύς Ηρώδης,
Αμέσως εταράχθηκε κι έγινε θηριώδης,
Διότι πολλά φοβήθηκε δια την βασιλείαν
Μην του την πάρει ο Χριστός και χάσει την αξίαν….»

Κάλαντα Ολύμπου Καρπάθου

«Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ιορισμός σας
Χριστού τη Θεία γέννηση να πω στ’ αρχοντικό σας:
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βυθλεέμ τη πόλει,
Οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρετ΄η φύσις όλη
Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων
Ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων…
Χρόνια πολλά ευχόμαστε στην οικογένειά σας,
Και του Χριστού η γέννησις να ΄ναι βοήθειά σας»

Κάλαντα Κέρκυρας

«Χριστός γεννέθεν χαρά σον κόσμον
α! καλή ώρα καλή σ’ ημέρα
α! καλόν παιδίν οψές γεννέθεν
Ψες γεννέθεν, το βράδ’ αστάθεν
Τον εγέννησεν η Παναΐα,
Τον ανέσταισεν Αειπαρθένος.
Εκαβάλκεψεν χρυσόν πουλάριν
Εκατήβεν σο σταυροδρόμι
Έρπαξαν ατόν οι συλ’ Εβραίοι,
Συλ’ Εβραίοι και μιλ’ Εβραίοι
Ασ ΄ σ΄ακρεντικά κι ασ΄σην καρδίαν
Γαίμαν έσταξεν , χολήν κι εφάνθεν
Ούμπαν έστακεν κι εμυροστάθεν
Μύρος έτον και ευωδία
Εμυρίσ’ ατόν ο κόσμος όλεν,
Για μυρίσ’ τον και συ αφέντα
Συ αφέντα καλέ μ’ αφέντα
Εξου ΄ς την αυλίαν δεντρόν εξήβρεν
Δέντρον, έλατον και κυπαρέσσιν
Έρταν τη Χριστού τα παλληκάρια
Κιαι θυμίζνε τον νοικοκύρην
Νοικοκύρη μ’ και βασιλέαν
Έμπα σον νουντάν κι έλα σ’ σην πόρταν,
Κι αν αν εις μας, χαρά σην πόρτα σ΄
Έβγαλ’ τον κισέ σ’ και δωσ’ παράδες.»

Κάλαντα Κερασούντας - Πόντου

«Ελάτε δω γειτόνισσες και σεις γειτονοπούλες μου,
τα σπάργανα να φτιάξουμε και το Χριστό ν’ αλλάξουμε
τα σπάργανα για το Χριστό, ελάτε όλες σας εδώ
να πάμε να γυρίσουμε, τα μάγια να σκορπίσουμε,
να πάμε στο ψηλό βουνό να δούμε τα βαγγέλια
να δούμε και την Παναγιά, όπου μας στέλνει τη χαρά
με του Χριστού τη δύναμη, τη χάρη του παιδιού της
τα σπάργανα για το Χριστό, ελάτε όλες σας εδώ
κοιμάται στα τριαντάφυλλα, γεννιέται μες στα λούλουδα
γεννιέται μες στα λούλουδα, κοιμάται στα τριαντάφυλλα.
Τα σπάργανα για τον Χριστό, ελάτε όλες σας εδώ
Τα σπάργανα να φτιάξουμε και το Χριστό ν’ αλλάξουμε»

Κάλαντα Ηπείρου

«Για σένα κόρη έμορφη ήρθα με να τα πούμε
και τα καλά Χριστούγεννα για να σου ευχηθούμε
Φέρτε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε
Και του χρόνου να σας πούμε, φέρτε μας κρασί να πιούμε
Αν έχεις κόρη έμορφη, βάλε την στο τσιμπίδι
Και κρέμασέ την αψηλά, να μην τη φαν οι ψύλλοι
Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε, τα ράφια ειν’ ασημένια,
Του χρόνου σαν και σήμερα να’ ναι μαλαματένια»

Καλάντα Ικαρίας

«Καλημέρα, καλημέρα και πάντα καλημέρα
να τον καλημερήσουμε αυτόν τον νιον αφέντη
αφέντη μου πεντάφεντε, πέντε φορές αφέντη
πέντε βαστούν το μαύρο σου κι οχτώ το σαλιβάρι
και δέκα σε παρακαλούν αφέντη καβαλλάρη
εδώ σε τούτες τις αυλές τις μαρμαροστρωμένες
κοιμάται κύμα το φλουρί και κύμα το λογάρι
και στον αφρό του λογαριού κοιμάται νιος αφέντης.
Τονε ξυπνήσω με νερό φοβούμαι μην κρυώσει
Τονε ξυπνήσω με κρασί φοβούμαι μη μεθύσει
Εσένα πρέπει αφέντη μου στα πεύκα να κοιμάσαι,
Με βελουδένιο πάπλωμα να μην κρυολογάσαι
Και πάλι ξαναπρέπει σου καρέκλα καρυδένια
Για ν’ ακουμπάς τη μέση σου τη μαργαριταρένια
Και πάλι ξαναπρέπει σου στις λίρες να καθίζεις
Με το ΄να χέρι να μετράς, με τα’ άλλο να δανείζεις
Δώστε μας και τον κόκορα, δώστε μας και την κότα,
Δώστε μας και δυο τρεις κλωτσιές να φύγομ’ απ’ την πόρτα.»

Κάλαντα Αίγινας

Χαρούμενα και ευτυχισμένα Χριστούγεννα σε όλους σας.

Σ.

[Xenios]

7:30 ήταν το σημερινό μου εγερτήριο.

Ντρουν το κουδούνι, Ποιος είναι ; Σιωπή. Κοιτάζω στο ματάκι κανείς. Πάω να γυρίσω τοκ τοκ η πορτα. Κοιτάζω στο μάτι κανείς! Είναι κανείς φωνάζω;

Μια φωνούλα που μόλις έβγαινε είπε εγώ!

Ανοίγω την πόρτα κανείς αριστερά δεξιά κανείς χαμηλώνω το κεφάλι και ηταν ενας τόσος δα 5χρονος με σκουφάκι γαντάκια κλπ και με ρωτάει. Να τα πούμε ;
Ποιοι να τα πείτε τον ρωτάω πονηρά, Εγώ απαντάει και ξεκίνησε το καλην εσπέραν άρχοντες.

Από τα πιο όμορφα κάλαντα που μου είπα ποτέ.

[Diamond]

Σε εμένα δεν έχουν έρθει ποτέ στο σπίτι να μου πουν τα κάλαντα. Μα... αόρατο είναι;
Ακόμα και τα εκχιονιστικά στρίβανε στην γωνία και μας αφήνανε το χιόνι που μαζεύανε από όλη τη γειτονιά! Μου φαίνεται την Πρωτοχρονιά θα βγώ με το ντουφέκι να κυνηγάω πιτσιρίκια να μου πουν τα κάλαντα...

[Oasis]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Μην μου πείτε ότι σήμερα δεν θα περιμένετε με χαρά να σας κτυπήσει η πόρτα και να ακούστε τα κάλαντα από τα παιδάκια. Τι είπατε; δεν σας αρέσει, καλά είστε η εξαίρεση είστε ο Σκρουτζ του Ντίκενς και εύχομαι το βράδυ αυτό να έρθει το πνεύμα των Χριστουγέννων και να σας παρασύρει.

yes i am. Κοιμόμουνα το εργαζόμενο νιάτο, είχα ρίξει και την ασφάλεια από το κουδούνι της πότρας για να μην ακούσω τίποτα σε περίπτωση που οι "εισβολείς" τρυπώνανε στην εισοδο του κτιρίου.

[Xenios]

Ας ξαναθυμηθούμε τα κάλαντα απ' όλη την Ελλάδα και αν έχετε κάποια που δεν ξέρουμε, να τα προσθέσετε.

[Gildor]

Ασχετο: περσι κυκλοφορουσε ενα μαιλ που εξηγουσε την ερμηνεια των πρωτοχρονιατικων καλαντων..

ελεγε οτι ο λογος που δε βγαζουν νοημα καποιοι στιχοι (συ ΄σαι αρχόντισα κυρία, δες κι εμε το παλληκαρι) ειναι διοτι μπηκαν σα σφηνες απο καποιον που ηταν ερωτευμενος με μια αριστοκρατισσα

Εχω μπροστα μου το κειμενο αλλα δεν μπορω να θυμηθω πως 'παει'. Ξερει κανενας την ιστορια καιι αν ισχυει;

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από Gildor ελεγε οτι ο λογος που δε βγαζουν νοημα καποιοι στιχοι (συ ΄σαι αρχόντισα κυρία, δες κι εμε το παλληκαρι) ειναι διοτι μπηκαν σα σφηνες απο καποιον που ηταν ερωτευμενος με μια αριστοκρατισσα

Ας μην τα απομυθοποιήσουμε όλα, ας αφήσουμε λίγη από την μαγεία. Λαικός στίχος είναι, μπορεί να εννοεί οτιδήποτε. Μπορεί το παλληκάρι να εκλιπαρεί λίγα γλυκά παραπάνω από την αρχόντισα ή κάνενα φίλεμα ή καμιά δραχμούλα.

[Xenios]

Για να δούμε μερικά κάλαντα ακόμα που βρήκα.
Τα πλήρη κάλαντα των Χριστουγέννων...

ΚΑΛΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Καλήν εσπέραν (ή καλή ημέραν) άρχοντες
αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη Θεία γέννηση
να πω στ' αρχοντικό σας .

Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεεμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρε.. χαιρεται η φύσης όλη .

Εν τω σπηλαίω τίκτεται
εν φάτνη των αλόγων
ο βασιλεύς των ουρανών
και ποιητής των όλων .


Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι
το "Δόξα εν υψίστης"
και τούτο άξιον εστί,

η των ποιμένων πίστης.
Εκ της Περσίας έρχονται
τρεις μάγοι με τα δώρα
άστρο λαμπρό τους οδηγει
χωρίς να λείψει ώρα .

Φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ
με πόθο ερωτούσι
πού εγεννήθη ο Χριστός
να πάν να τον ευρώσι .

Δια Χριστόν ως ήκουσε
ο βασιλεύς Ηρώδης
αμέσως εταράχτηκε
κι έγινε θηριώδης .

Διατί πολλά φοβήθηκε
δια τη βασιλεία
μην του τη πάρει ο Χριστός
και χάσει την αξία.

Κράζει τους μάγους και ρωτά
που ο Χριστός γεννάται
Εν Βηθλεέμ ηξέρομε
ο συγγραφεύς διηγάται

Τον είπε να υπάγουσι
και όπου τον εβρούσιν
Αφού τον προσκυνήσουσιν
να παν να του το πούσιν

Όπως υπάγει και αυτός
για να τον προσκυνήσει
Με δόλο ως μισόθεος
για να τον αφανήσει

Βγαίνουν οι Μάγοι τρέχοντας
και τον αστέρα βλέπουν
Φως θεϊκό κατέβαινε
και με χαρά προστρέχουν

Φτάνοντας εις το σπήλαιο
βρίσκουν την Θεοτόκο
Και βάστα στας αγκάλας
της τον Άγιον της Τόκο.

Γονατιστοί τον προσκυνούν
και δώρα του χαρίζουν
Σμύρνα χρυσό και λίβανο
θεό τον εφημίζουν

Σμύρνα είναι νέος άνθρωπος
χρυσός ως Βασιλέας
Και λείβανο νέος θεός
σ` όλη την ατμοσφαίρα

Αφού τον προσκυνήσασιν
ευθύς πάλι μισεύουν
Και τον Ηρώδη μελετούν
να πάνε για να εύρουν

Άγγελος εκ των ουρανών
βγαίνει τους εμποδίζει
Από άλλην οδό να πορευτούν
αυτός τους διορίζει

Και πάλι άλλος Άγγελος
τον Ιωσήφ προστάζει
Εις Αίγυπτο να πορευτεί
και εκεί να ησυχάζει

Να πάρει και την Μαριάμ
μαζί με τον υιό της
Γιατί ο Ηρώδης εζητεί
τον τόκο τον δικό της

Μη βλέποντας ο Βασιλεύς
τους μάγους να γυρίζουν
Στην Βηθλεέμ επρόσταξε
παιδί να μην αφήσουν

Χιλιάδες δεκατέσσερις
σφάζουν σε μια ημέρα
θρήνο καυθμό και οδυρμό
είχε κάθε μητέρα

και επληρώθην το ρηθέν
προφήτου Ισαϊου
ως και των άλλων προφητών
και του Ιερεμίου

Να δούμε και ένα κρητικό σε στυλ μαντινάδας

Ανοίξετε τη πόρτα σας
τα κάλαντα να πούμε
και βάλτε και καμιά ρακί,
για να σας ευχηθούμε

Καλήν εσπέραν (ή καλή ημέραν) άρχοντες, αν είναι ορισμός σας

Χριστού τη Θεία γέννηση να μπω στ' αρχοντικό σας….. κλπ

κι εδά καληνυχτίζουμε
κι εσένα πρωταφέντη,
ολοχρονίς στο σπίτι σου
ο Θιός καλό να πέμπει!

Του χρόνου να ξανάρθωμε
και δίπατο να βρούμε
και στα κερκέλια του σπιτιού
δεμένα δυο μπεγίργια.

Το να για την αρχόντισσα
να πηαίνει στ’αγιομήσα,
τ'άλλο για τον αφέντη μας
να βγαίνει στο σεϊρι…

Δώστε μας για τον κόπο μας,
ό,τι ‘ναι ο ορισμός σας
και ο Χριστός μας πάντοτε
να είναι βοηθός σας.

Κρητικά κάλαντα πρωτοχρονιάς

Ανοίξετε τη πόρτα σας
τα κάλαντα να πούμε
και βάλτε και μιά ρακή,
για να σας ευχηθούμε

"Ταχιά ταχιά ‘ναι 'αρχιχρονιά
Πρώτη γιορτή του χρόνου,
αρχή που βγήκε ο Χριστός
στη γη να περιπατήσει.

Και εβγήκε και χαιρέτησε
όλους τους ζευγολάτες.
Και ο πρώτος που χαιρέτησε
ήταν Άγιο Βασίλης

-Καλώς τα κάνεις Βασιλειό,
καλόν ζευγάριν έχεις.
-Καλό το λες αφέντη μου καλό
και ευλογημένο,

η χάρη σου το βλόγησε
με το δεξιό σου χέρι,
με το δεξιό με το ζερβό
με το μαλαματένιο.

-Για πες μου Άη Βασίλη μου
πόσα μουζούρια σπέρνεις;
-Σπέρνω σταράκι δώδεκα,
κριθάρι δέκα πέντε

ταγή και ρόβι δεκαοχτώ
κι από νωρίς στο στάβλο.
Φέρε καρύδια, κάστανα,
πανιέρια λεπτοκάρυα

και φέρε και γλυκό κρασί
να πιουν τα παλικάρια
Και από την μαύρη όρνιθα
κανένα αβγουλάκι

και αν είναι από τη γαλανή
ας είν’ και ζευγαράκι
Και από το λαδοπίθαρο
κια μια οκά λαδάκι

και ας είναι και περισσότερο
κρατούμε εμείς ασκάκι
Τέσσερα πέντε πράγματα
που τάχει η περιστέρα

ανοίξετε την πόρτα σας
να πούμε καλησπέρα

[Gildor]

Σπαστικο ειναι οταν τα παιδια με το τριγωνο λενε 'θα πω τα καλαντα' και αρχιζουν: 'τριγωνα, καλαντα, σκορπισαν παντου' :Ρ

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από Gildor Σπαστικο ειναι οταν τα παιδια με το τριγωνο λενε 'θα πω τα καλαντα' και αρχιζουν: 'τριγωνα, καλαντα, σκορπισαν παντου' :Ρ

Ναι μου έχει συμβει και τσαντίστηκα και τους έμαθα και κανονικα κάλαντα και τους εβαλα να τα πούνε και όλα

[Naias]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Ναι μου έχει συμβει και τσαντίστηκα και τους έμαθα και κανονικα κάλαντα και τους εβαλα να τα πούνε και όλα

θα 'θελα να το δω αυτό!

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από Naias θα 'θελα να το δω αυτό!

Θα με βάλεις να τα πω κιόλας ;

Καλήν εσπέραν άρχοντες
αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη Θεία γέννηση
να πω στ' αρχοντικό σας

Θα πάρω τίποτα ή έτσι;

Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεεμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρε η φύσης όλη

Κανένα ουζάκι ίσως;

Εν τω σπηλαίω τίκτεται
εν φάτνη των αλόγων
ο βασιλεύς των ουρανών
και ποιητής των όλων .

Και κανένα σουφλέ σοκολάτα πχ ;

[Naias]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Θα πάρω τίποτα ή έτσι;

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Κανένα ουζάκι ίσως;

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Και κανένα σουφλέ σοκολάτα πχ ;

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από Naias :

Κατάλαβα... στα έξοδα θα σας βάλω πάλι

[Chressida]

Τι κι αν φώναζαν οι Πατέρες της εκκλησίας, στην Έκτη Οικουμενική Σύνοδο, καταδικάζοντας όλες τούτες τις εκδηλώσεις και τα έθιμα του λαού, σαν έθιμα ειδωλολατρικά, που δεν ταιριάζουν στη νέα θρησκεία, στη θρησκεία του Χριστού!

Η ζωή προχωρούσε. Και μαζί της και ο λαός, που αν και ευλαβής και με καθαρή χριστιανική συνείδηση, υπακούοντας πάντα στη φωνή των Πατέρων, αντιστάθηκε επίμονα στο γκρέμισμα και στην εξαφάνιση των εθίμων του, μη δίνοντας προσοχή στις απειλές και στις κατάρες τους.

Οι παλιές συνήθειες του λαού, που ήταν βιώματα τόσων αιώνων και μέρος της αρχαίας θρησκευτικής του λατρείας, ήταν η ζωή του, το οξυγόνο του, που δεν ήταν δυνατόν να ξεριζωθούν και να σβήσουν, γιατί ήταν ζυμωμένες με το αίμα του και βαθιά ριζωμένες στην ψυχή του.

Μία από τις συνήθειες αυτές, που κατόρθωσαν να αντισταθούν στους διωγμούς, μαζί με τόσες άλλες, και να επιζήσουν, ήταν και τα κάλαντα.

Με τα κάλαντα, δεν αναγγέλουν μόνο τον ερχομό και τη σημασία της μεγάλης γιορτής τα παιδιά, γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι και από μαχαλά σε μαχαλά, μα και εγκωμιάζουν τα πλούτη, την αρχοντιά και τη λεβεντιά του νοικοκύρη, την ομορφιά και το λυγερό παράστημα της κυράς, τους πόθους και τις λαχτάρες των κοριτσιών και των αγοριών, που είναι για αρραβώνα, καθώς και των μικρών παιδιών, που είναι ακόμα στην κούνια ή πηγαίνουν στο σχολείο. Κι αυτό, για να μπορέσουν κάτι να πάρουν, κάτι να κερδίσουν για τον κόπο τους.

"Σε τούτ' το σπίτι πούρθαμε, πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει" ...
Μα αν και η ονομασία των καλάντων είναι Ρωμαϊκή (από τις "Ρωμαϊκές καλένδες"), φερμένη και μεταφυτεμένη στο Βυζάντιο, το έθιμο που κρύβεται πίσω της δεν είναι ρωμαϊκό, μα γνήσιο ελληνικό που ξεκινάει από την αρχαιότητα με το όνομα Ειρεσιώνη.

Η Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα ήταν ένα σύμβολο κι ένα έθιμο μαζί. Σύμβολο της ευφορίας και της γονιμότητας της γης, που γιορτάζονταν δυο φορές το χρόνο. Μια την άνοιξη που παρακαλούσαν τους θεούς να τους προστατεύσουν τα σπαρτά από τις καταστροφές και μια το φθινόπωρο, για να τους ευχαριστήσουν για τη συγκομιδή των καρπών.

Μαζί όμως με τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και τις ευχαριστίες τους στους θεούς, έδιναν ευχές και στους ανθρώπους, γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι, τραγουδώντας:

"Στο σπίτι τούτο πούρθανε, του πλουσιονοικοκύρη
να ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα
να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη,
για να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι
κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι.
Ο γιος του νοικοκύρη μας να παντρευτεί μια ωραία
κι η κόρη με τα χέρια της να υφάνει πανωραία"
Τί λιγότερο και τί περισσότερο λένε τα δικά μας τραγούδια απ'αυτό;

Το παραπάνω τραγούδι, που μεταφράστηκε σε ελεύθερους στίχους, λένε πως το έγραψε ο ίδιος ο Όμηρος όταν βρισκόταν στη Σάμο.(...) Εκεί, όπως αναφέρει στο βιβλίο του 'Όμηρος" ο λογοτέχνης και πρώην καθηγητής του Βαρβακείου Γιάννης Οικονομίδης, ο Όμηρος σκάρωσε διάφορα τραγούδια κι όταν ήρθε η άνοιξη, πήγε μαζί με μια ομάδα παιδιών και το τραγούδησαν στα σπίτια των πλουσίων.

Ο Πλούταρχος μας δίνει ένα άλλο τραγούδι της Ειρεσιώνης, που κι αυτό είναι γεμάτο ευχές για την υγεία και την ευτυχία των ανθρώπων, καθώς και την καρποφορία της γης.

"Η Ειρεσιώνη σύκα φέρει
και φουσκωτά ψωμιά
και μέλι στο κύπελλο
και λάδι για το φως
και κούπα μ'αγνό κρασί,
για να μεθύσει
και να κοιμηθεί."


ολόκληρο το άρθρο : http://firiki.pblogs.gr/tags/kalanta-gr.html