Acrobase  

Καλώς ήρθατε στην AcroBase.
Δείτε εδώ τα πιο πρόσφατα μηνύματα από όλες τις περιοχές συζητήσεων, καθώς και όλες τις υπηρεσίες της AcroBase.
H εγγραφή σας είναι γρήγορη και εύκολη.

Επιστροφή   Acrobase > Επιστήμη & Εκπαίδευση > Ελληνική Γλώσσα και Γλωσσολογία
Ομάδες (Groups) Τοίχος Άρθρα acrobase.org Ημερολόγιο Φωτογραφίες Στατιστικά

Notices

Δεν έχετε δημιουργήσει όνομα χρήστη στην Acrobase.
Μπορείτε να το δημιουργήσετε εδώ

 
 
Εργαλεία Θεμάτων Τρόποι εμφάνισης
  #1  
Παλιά 13-08-06, 11:52
Το avatar του χρήστη Xenios
Xenios Ο χρήστης Xenios δεν είναι συνδεδεμένος
Administrator
 

Τελευταία φορά Online: 12-11-16 11:12
Φύλο: Άντρας
Ορθή καταγραφή φράσεων 1

Καθημερινά τόσο στον προφορικό όσο και στο γραπτό λόγο χρησιμοποιούμε φράσεις που προέρχονται α)από την αρχαία ελληνική (π.χ φείδου χρόνου, μηδέν άγαν,κλπ.) ,β) από την Αγία Γραφή(δεύρο έξω, επί τον τύπον των ήλων,νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα,κλπ.) και γ)από τη λόγια παράδοση(εν κατακλείδι,επ’αυτοφώρω,κλ .).Πολλές φορές αυτές οι φράσεις ακριβώς επειδή αποτελούν «απολιθώματα» στο νεοελληνικό λόγο δε χρησιμοποιούνται σωστά,δηλ είτε είναι ανορθόγραφες{χαρακτηριστι ή πε-ρίπτωση τα «εν πασει περιπτώσει» (το σωστό είναι «εν πάσΗ περιπτώσει»), »δόξα το Θεό»(το σωστό είναι «δόξα τΩ θεΩ»,κλπ.},είτε είναι λανθασμένες συντακτικά(π.χ πολλοί λένε «νους υγιής εν σωματι υγιές» ,αντί για το ορθό «νους υγιής εν σώματι υγιΗ»).Αρα μια καταγραφή μερικών τέτοιων φράσεων ίσως μας «γλιτώσει» από μερικά κωμικοτραγικά σφάλματα που βλέπουμε και ακούμε κάθε μέρα γύρω μας. Οι φράσεις φυσικά δε θα παρατεθούν στο πολυτονικό σύστημα(μια και δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα).Δίπλα σε κάθε φράση θα δίνεται η σημασία της και ίσως και κάποιο παράδειγμα και σημειώσεις για την προέλευσή της.
Η καταγραφή θα γίνει με αλφαβητική σειρά.Για την καταγραφή των φράσεων κύριος οδηγός υπήρξε το βιβλίο του Γ.Μαρκαντωνάτου Λεξικό Αρχαίων ,βυζαντινών και λόγιων φράσεων της Ν.Ελληνικής. (εκδ.Gutenberg).
• Α-

1.»Αγρόν ηγόρασε» =μεταφ. : αδιαφόρησε ,δεν ενδιαφέρθηκε.Π.χ «Του είπα
να μη πάει σε εκείνη τη συνάντηση ,αλλά εκείνος αγρόν ηγόρασε».
Προέλευση:Κατά Λουκάν 14,18»Ο πρώτος είπεν αυτώ.Αγρόν ηγόρασα ,και έχω
ανάγκη εξελθείν και ιδείν αυτόν...»
2.»Αβρόχοις ποσί» =με στεγνά πόδια.Μεταφ.=χωρίς κόπο,χωρίς ζημιά(ηθική
ή υλική).Π.χ «Αντε τυχερέ ξέμπλεξες από αυτήν την ιστορία αβρόχοις ποσί».
Προέλευση :Από τη γνωστή βιβλική ιστορία της διέλευσης των Εβραίων
μέσα από την Ερυθρά θάλασσα,χωρίς να βραχούν τα πόδια τους.»Αι εξακόσιαι εκείναι χιλιάδες αι την Ερυθράν θάλασσαν αβρόχοις ποσί διαπεράσαι
...»

3.»Αγομαι και φέρομαι»= Καθοδηγούμαι ,παρασύρομαι,είμαι έρμαιο στα χέρια κάποιου.
4.»Αδυτον αδύτων» = ολωσδιόλου απόκρυφο,μυστικό και απρόσιτο μέρος.
5.»Αγρός του κεραμέως» =μεταφ. για κτήμα ή άλλο περιουσιακό στοιχείο που έχει αφεθεί έρημο και απροστάτευτο.Προέλευση : Κατά Ματθαίον 27,7 «Συμβούλιον δε λαβόντες ηγόρασαν εξ’αυτών τον αγρόν του κεραμέως εις ταφήν τοις ξένοις».
6.»Αι γεναιαί πάσαι»= Ολες οι γενιές των ανθρώπων(από το γνωστό εγκώμιο
(γ’στάση) της Μ.Παρασκευής.
7.»Αιδήμων σιγή» = ένοχη σιωπή. Π.χ «Και τώρα η κυβέρνηση τηρεί αιδήμονα σιγήν για αυτό το θέμα...»
8.»Αιδώς Αργείοι» =Ντροπή κύριοι!(Και τίτλος άρθρου στο /lexis)Δεν ντρέπεστε επιτέλους;Χρειάζεται και λίγο φιλότιμο...Προέλευση :
Ομηρική φράση(Ιλ.Ε.787)
9.»Αιέν αριστεύειν» = Πάντοτε να αριστεύετε (Επίσης ομηρική φράση-Ιλ.Ζ208 «Αιεν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων»)
10.»Αιχμή δόρατος» = μεταφ.Το δυνατότερο σημείο .Το ισχυρότερο ατού μας.
11.»Ακρατος οίνος» = ανέρωτο,ανόθευτο κρασί.
12.»Ακρον αωτον» =Αποκορύφωμα,ακρότατο σημείο.Π.χ «Αυτό είναι το άκρον
άωτον της αχαριστίας..»Προέλευση : αρχαία φράση(Πίνδαρος...)
13.»Αλλαι μεν βουλαί ανθρώπων ,άλλα δε Θεός κελεύει» =Αλλα τα σχέδια των
ανθρώπων και άλλοι οι ορισμοί του Θεού.
14.»Αιώνιοι μοναί» =Στη φράση «απεδήμησεν (ή εξεδήμησεν) εις τα αιωνίους
μονάς»
15.Αγαθόν το εξομολογείσθαι = είναι καλό το να εξομολογείται κανείς(Ψαλμ. 91.1)
16.Αγαπάτε αλλήλους =Να αγαπάει ο ένας τον άλλο(Ιωάννη 15.12 και 17 «Αύτη εστίν η εντολή η εμή,ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς»)
17.’Αλας της γης = αλάτι της γης(μεταφορική χρήση)Π.χ «Αυτοί έχουν την
ψαιδαίσθηση ότι είναι το άλας της γης»(ότι δηλ. είναι μοναδικοί στη γη).
18.Αλήστου μνήμης = αείμνηστος,αλησμόνητος.
19.Αμ’έπος αμ’έργον = το’πε και το’κανε.(Ηρόδοτος ΙΙΙ135 «αμα έπος τε και έργον εποίει» δηλ. μόλις ξεστόμιζε το λόγο ,έκανε και το έργο).
20.’Αμα τη εμφανίσει(τη εντολή,προσκλήσει,κλπ.) = με την εμφάνιση,εντολή
,πρόσκληση,κλπ.
21.Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε =Να έχετε ματαξύ σας αλληλεγγ’υη,να βοηθάει
ο ένας το άλλο.(Παυλου προς Γαλάτας 6.2 «Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε, και ούτως αναπληρώσατε τον νόμον του Χριστού»)
22.Ανάγκα και θεοί πείθονται = στην ανάγκη υποκύπτουν ακόμη και οι θεοί.(Σιμ. 139 «ανάγκα δ’ουδέ θεοί μάχονται» δηλ. στην ανάγκη ούτε και οι θεοί δε μπορούν να αντισταθούν).
23.Ανακρούω πρύμναν = κυριολ.οπισθοχωρώ κωπηλατώντας ανάποδα.Μεταφορ. υπαναχωρώ ,κάνω στροφή.Π.χ «Η κυβέρνηση με την πρώτη επίθεση της αντιπολίτευσης ανέκρουσε πρύμναν».
24.Αναξέω πληγάς = ξαναθυμίζω παλιά μίση.
25.Ανδρός χαρακτήρ εκ λόγου γνωρίζεται = ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου αποκαλύπτεται από τον τρόπο που συζητεί.(Μενάν.Απόσπ.66)
26.Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος = Των ενδόξων ανθρώπων είναι τάφος κάθε
γη.(φράση από τον επιτάφιο του Περικλή-Θουκ. ΙΙ,43.3)
27.Ανευ αιδούς = χωρίς ντροπή
28.Ανευ αποχρώντος λόγου = χωρίς σοβαρό λόγο.Π.χ «Του επιβλήθηκε τόσο
βαριά ποινή ,άνευ αποχρώντος λόγου;»
29.Ανευ ετέρας προειδοποιήσεως = χωρίς άλλη προειδοποίηση.
30.Ανευ λόγου,καθυστερήσεως,αξίας, ντικρύσματος,όρων,προηγου ένου, ουσίας,σημασίας,φόβου και πάθους = χωρίς λόγο,καθυστέρηση,αξία,κλπ.
31.Αντίπαλον δέος = Αντίπαλος ,ανταγωνιστής(Θουκυδ. ΙΙΙ 11.2)
32.Αντί πινακίου φακής = για ένα πιάτο φακή.Μεταφορ.Για ένα ασήμαντο ποσό .Π.χ «Πούλησε το αμάξι του αντί πινακίου φακής».
33.Αντί του μάννα χολήν =αντί ευγνωμοσύνη του έδειξε αχαριστία.Π.χ «Τον
βοήθησε τόσο πολύ και εκείνος αντί του μάννα χολήν «.(Από τη γνωστή φράση «αντί του μάννα χολήν,αντί του ύδατος όξος...)
34.’Απαγε απ’εμού = Μακριά από εμένα.
35.’Απαγε της βλασφημίας = Μην το πεις αυτό.Μην το σκεφτείς αυτό.
36.Απ’άκρου εις άκρον = σε όλη την έκταση ,παντού.
37.Απευκταίον = δυσάρεστο,συμφορά.
38.Απήγξατο = στη φράση «Ηλθε στο απήγξατο» δηλ.σε δεινή θέση,σε σημείο
απελπισίας.
39.Απλούς ο μύθος της αλήθειας = ο λόγος της αλήθειας είναι απλός.
40.Απνευστί = χωρίς αναπνοή,μονορούφι.
41.Από θεού άρξασθε =μεταφορ. ας κάνουμε πρώτα την προσευχή μας,ας αρχίσουμε την εργασια μας επικαλούμενοι πρώτα τη βοήθεια του Θεού.
42.’Αχθος αρούρης =βάρος της γης.Μεταφορ.=αχρηστος άνθρωπος.Π.χ «αυτός ο
άνθρωπος κατάντησε άχθος αρούρης».(Προέλ.Από την ομηρική φράση Ιλ. Σ 104 όπου ο Αχιλλέας απευθυνόμενος στη μητέρα του Θέτιδα αποκαλεί τον ευατό του «άχθος αρούρης»).
43.Αφέωνταί σου αι αμαρτίαι =Σε συγχωρώ για τα αμαρτήματά σου.(Ματθ.9.5)
44.Αφες αυτοίς.Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι =συγχώρεσέ τους ,γιατί δεν ξέ-
ρουν τι κάνουν.(Λουκά 23.34)
45.Αυτός έφα =Αυτός το είπε (λέγεται για κάπιον που έχει μεγαλο και αδι-
αμφισβήτητο κύρος).Καμιά φορά και ειρωνικά.(Προέλ.Από το «αυτός έφα» των Πυθαγορείων ,δηλ. το είπε Αυτός-ο δάσκαλος).Στη διάρκεια του Με-σαίωνα με το Αυτός έφα αναφέρονταν οι σοφοί στην αυθεντία του Αριστοτέλη.
46.Αυθωρεί και παραχρήμα = αμέσως ,στη στιγμή.
47.Από καθέδρας = με ύφος αυθεντικό,δογματικό.Π.χ «ομιλεί από καθέδρας».
(ομιλεί με ύφος μη επιδεχόμενο αντίρρηση)Λατινικά : ex cathedra.
48.Από κορυφής μέχρι ονύχων = από την κορυφή μέχρι τα νύχια.
49.Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει = μέχρι να φτάσει το ποτήρι στα
χείλη πολλά μπορεί να συμβούν.
50.Από καιρού εις καιρόν =Καποτε,κάποτε.Κατά διαστήματα.
51.Απολωλός πρόβατον =παραστρατημένος ,διεφθαρμένος.Μεταφ.αθώος,ά κακος,
απονήρευτος,χαζός,παλαβός. .χ «Μη ζητάτε ευθύνες από αυτόν.Αυτός είναι αποωλός πρόβατον».(Προελ.Λουκά 15.6)
52.Από καρδίας = από την καρδιά μου .Π.χ «Σε συγχαίρω από καρδίας»(θερμά
συγχαρητήρια).
53.Από καταβολής κόσμου = από την αρχή δημιουργίας του κόσμου.
54.Αναβαλλόμενον = Π.χ «του έψαλε τον αναβαλλόμενον» ,δηλ. του έκανε παρατηρήσεις πολλή ώρα.(Προέλ.Από τροπάριο της Αγ.Παρασκευής).
55.’Αγνωστοι αι βουλαί του υψίστου =Αγνωστες οι σκέψεις του Θεού.
56.Ανά τας ρύμας και τα αγυιάς = στα σοκάκια και στους δρόμους.
57.Ανέγνων,έγνων,κατέγνων =διάβασα,κατανόησα ,καταδίκασα.(Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη ,όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους).
58.Απορώ και εξίσταμαι =Νιώθω άφατη έκπληξη,τα έχω εντελώς χαμένα.
59.Από τούδε και εις το εξής =Από τώρα και ύστερα.
60.’Αρατε πύλας = σηκώστε τις πύλες ,ανοίξτε τις πόρτες.
61.Αποφώλιον τέρας = απάισιος άνθρωπος.
62.Αρτος και θεάματα(λατ.panem et circenses) = Π.χ «Ενδιαφέρονται μόνο
για άρτο και θεάματα...».
63.Αρχαί ωδίνων =αρχές δυσκολιών,καταστροφών.(Ματ .24.8 και Θουκ.KB.12)
64.Αρχή άνδρα δείκνυσι =Η εξουσία αποκαλύπτει το χαρακτήρα του ανθρώπου.
(Προέλ.Αριστ. Ηθ. Νικ. V1.16(1130 a) Η ρήση αποδίδεται στον Βίαντα τον
Πριηνέα.Πβ. και Σοφ. Αντιγ. 175-177).
65.Αφραστον θαύμα = ανείπωτο θαύμα .(Από τον κανόνα του Μ.Σαββάτου-ωδή ζ’)
__________________
όταν γράφεται η ιστορία της ζωής σου,
μην αφήνεις κανέναν να κρατάει την πένα

Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη Xenios : 13-08-06 στις 11:59
Απάντηση με παράθεση
Οι παρακάτω χρήστες έχουν πει 'Ευχαριστώ' στον/στην Xenios για αυτό το μήνυμα:
vgiagias (26-10-10)
 


Συνδεδεμένοι χρήστες που διαβάζουν αυτό το θέμα: 1 (0 μέλη και 1 επισκέπτες)
 
Εργαλεία Θεμάτων
Τρόποι εμφάνισης

Δικαιώματα - Επιλογές
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is σε λειτουργία
Τα Smilies είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας [IMG] είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας HTML είναι εκτός λειτουργίας

Που θέλετε να σας πάμε;


Όλες οι ώρες είναι GMT +3. Η ώρα τώρα είναι 16:33.



Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.2
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.