Acrobase  

Καλώς ήρθατε στην AcroBase.
Δείτε εδώ τα πιο πρόσφατα μηνύματα από όλες τις περιοχές συζητήσεων, καθώς και όλες τις υπηρεσίες της AcroBase.
H εγγραφή σας είναι γρήγορη και εύκολη.

Επιστροφή   Acrobase > Πολιτιστικά > Ελληνική παράδοση & Λαογραφία
Ομάδες (Groups) Τοίχος Άρθρα acrobase.org Ημερολόγιο Φωτογραφίες Στατιστικά

Notices

Δεν έχετε δημιουργήσει όνομα χρήστη στην Acrobase.
Μπορείτε να το δημιουργήσετε εδώ

Απάντηση στο θέμα
 
Εργαλεία Θεμάτων Τρόποι εμφάνισης
  #1  
Παλιά 05-05-13, 21:53
Το avatar του χρήστη justin
justin Ο χρήστης justin δεν είναι συνδεδεμένος
Οργανωτής Club
 

Τελευταία φορά Online: 01-02-24 08:20
Φύλο: Άντρας
Πάσχα Ελλήνων



Από τον Έβρο έως την Κρήτη και από την Κέρκυρα έως τη Λέσβο, οι Έλληνες ακολουθούν πάντα και πιστά τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις της μεγαλύτερης γιορτής της χριστιανοσύνης.

Θράκη

Στις Μέτρες της Θράκης, τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου σταματά έξω από ένα παρεκκλήσι. Εκεί είναι έτοιμη η φωτιά όπου θα καεί ο Ιούδας. Όταν ο ιερέας διαβάζει το Ευαγγέλιο, ανάβουν τη φωτιά και καίνε το ομοίωμα. Αργότερα, παίρνουν μια χούφτα από τις στάχτες και τη ρίχνουν στα μνήματα.



Θεσσαλονίκη

Τραπέζι αγάπης για τους οικονομικά ασθενέστερους Θεσσαλονικείς που δεν έχουν τα απαραίτητα στρώνουν σήμερα, Κυριακή του Πάσχα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο. Το γλέντι θα στηθεί στο πάρκο της Νέας Ελβετίας, όπου θα ψηθούν αρνιά και θα μοιραστούν δωρεάν μερίδες φαγητού στους πολίτες.

«Είναι ένα τραπέζι για τους φτωχούς της πόλης, για να τους θυμίσουμε ότι είναι η Κυριακή του Πάσχα» ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΕΘ Μιχάλης Ζορπίδης. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης ανέφερε ότι πρόκειται για ένα κοινό τραπέζι αγάπης για τους συμπολίτες μας που βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία.

Χαλκιδική

Στην Αρναία, στην κεντρική πλατεία, την Κυριακή του Πάσχα στις 11.00 αναβιώνει το έθιμο «Πασχαλινό κιόσκι», κατά το οποίο κάτοικοι του χωριού προσφέρουν στους διερχόμενους κόκκινα αυγά, τσουρέκια και πίτες, και τους εύχονται χρόνια πολλά. Συμμετέχει το παιδικό τμήμα του χορευτικού του Αριστοτελείου Πνευματικού Κέντρου.

Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα θα αναβιώσουν τα έθιμα «Κούτσμανους» και «Σουσαρίτσα», που ανάγονται στην Τουρκοκρατία.

Η ονομασία του πρώτου εθίμου πιθανόν να προέρχεται από παραφθορά του ονόματος του Τούρκου αγά Κοτσμ-ανλής. Ο «Κούτσμανους» θα ξεκινήσει στις 09.00 από την πλατεία της Αρναίας με την πορεία καβαλάρηδων, οι οποίοι ντυμένοι με παραδοσιακές στολές κατευθύνονται προς το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Γίνεται περιφορά των εικόνων και ξεκινάει ο χορός «Κούτσμανους». Ακολουθεί σκοποβολή με στόχο τα κόκκινα αυγά, τα οποία παλιά τα κρεμούσαν στα δέντρα.



Στη «Σουσαρίτσα», η οποία πραγματοποιείται στο άλσος της Αγίας Παρασκευής στις 12.30, οι συμμετέχοντες κρατούν από ένα κόκκινο αυγό και διαγωνίζονται για το ποιος θα κυλήσει το αυγό πάνω στο γρασίδι χωρίς να το σπάσει. Νικητής είναι εκείνος που θα πάει το αυγό πιο μακριά.

Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής έχουν το έθιμο «Του μαύρου νιου τ' αλώνι», που λαμβάνει χώρα την τρίτη μέρα του Πάσχα. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Σιγά σιγά πιάνονται όλοι οι κάτοικοι και συχνά ο χορός φτάνει σε μήκος τα τετρακόσια μέτρα.

Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο», χορό που αναπαριστά τη σφαγή 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους κατά την επανάσταση του 1821.

Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα, όπου βρίσκονται δύο νεαροί άνδρες με υψωμένα σπαθιά, και στη μέση του τραγουδιού διπλώνει στα δύο, με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά τη διάρκεια της γιορτής μοιράζεται καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι, «ζωγραφίτικος», τσουρέκια και αυγά. Ο χορός επαναλαμβάνεται το απόγευμα στην κεντρική πλατεία του χωριού.

Την ίδια ημέρα, στην παραλία της Συκιάς στη Χαλκιδική, διοργανώνονται αλογοδρομίες στο δημοτικό κάμπινγκ «Μύλοι». Οι αλογοδρομίες είναι έθιμο που έχει βαθιά τις ρίζες του στον χρόνο. Μετά την καθιερωμένη λειτουργία στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, παραδίδεται η εικόνα από τον ιερέα στους ιππείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν ένα είδος λιτανείας, μεταφέροντάς την από το παρεκκλήσι στον χώρο διεξαγωγής των αλογοδρομιών.

Σέρρες

Στην Κερκίνη Σερρών ανήμερα του Πάσχα αναβιώνει το ποντιακό πασχαλινό έθιμο «Αυγομαχίες» στην Καστανούσα του δήμου Κερκίνης. Οι διαγωνιζόμενοι παίρνουν άσπρα αυγά και, αφού τα «ακούσουν» και περιεργαστούν το σχήμα τους, διαλέγουν το πιο γερό -κατά τη γνώμη τους- και η αυγομαχία αρχίζει. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρήση μόνο αυγών κότας. Ο κάθε συμμετέχων έχει στη διάθεσή του 30 αυγά και νικητής βγαίνει όποιος έχει τα λιγότερα σπασμένα.

Θάσος

Στα Καλύβια Λιμεναρίων της Θάσου διατηρείται το έθιμο «Για βρέξ’ Απρίλη μ’», την τρίτη μέρα του Πάσχα. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στους χορούς του διονυσιακού κύκλου και είναι μια επίκληση για ανοιξιάτικη βροχή. Οι κάτοικοι της κοινότητας και οι επισκέπτες το γιορτάζουν με δημοτικούς χορούς, ενώ σε μεγάλα τσουκάλια μαγειρεύεται κρέας με ρύζι και στη συνέχεια μοιράζεται στους συγκεντρωμένους.

Καβάλα

Την τρίτη μέρα του Πάσχα στην κοινότητα Ελευθερών Καβάλας αναβιώνουν τα παραδοσιακά «Μαζίδια». Οι πιστοί από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη μεταφέρουν τα εικονίσματα με πομπή στα «Μαζίδια», όπου βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφήλ, Ειρήνης και Νικολάου. Στη συνέχεια, στην πλατεία του παλιού παραδοσιακού οικισμού στήνεται μεγάλο γλέντι.



Η προσφορά σπιτικών φαγητών και γλυκών από τις γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελευθερών ολοκληρώνει την παραδοσιακή γιορτή, που έχει τις ρίζες της στην Τουρκοκρατία και ακόμα παλιότερα. Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στη δημοτική κοινότητα Κρηνίδων του δήμου Καβάλας γίνονται οι «Αυγομαχίες».

Δράμα

Στην περιφερειακή ενότητα Δράμας ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πομπική περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως γύρω από το αγροτικό χωριό της Καλής Βρύσης την Πέμπτη της Διακαινησίμου, για προστασία του χωριού από κάθε κακό. Την επόμενη μέρα, Παρασκευή, εορτάζεται σε πολλές τοπικές κοινότητες η Ζωοδόχος Πηγή, όπου ο θρησκευτικός εορτασμός συνδυάζεται με αξιόλογες τοπικές πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Τον δικό της χαρακτήρα έχει η Δευτέρα μετά την Κυριακή του Θωμά στους Σιταγρούς Δράμας, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Πόντιοι αναβιώνουν τα πανάρχαια έθιμα των κοιτίδων τους, όπως επισκέψεις στα μνήματα με διανομή κόκκινων αυγών και γλυκισμάτων, όπου και γιορτάζουν την Ανάσταση.

Πέλλα

Στην Πέλλα, στο χωριό Μαργαρίτα, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα πραγματοποιείται το τοπικό έθιμο «Σπάσιμο των αυγών» και προσφέρονται στους επισκέπτες τοπικά παραδοσιακά εδέσματα. Επίσης την ίδια ημέρα στα Γιαννιτσά αναβιώνει το έθιμο «Κουνιές», που συνδέεται με την αντίληψη πως η αιώρηση, δηλαδή το κούνημα, ήταν «σε καλό» για την υγεία και την πλούσια σοδειά.

Δ. Μακεδονία

Με ιδιαίτερη θρησκευτική κατάνυξη γιορτάζεται το Πάσχα και στη δυτική Μακεδονία. Οι κάτοικοι της Κοζάνης γιορτάζουν την Ανάσταση στο νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου. Συγκεντρώνονται γύρω από το μνήμα του δικού τους ανθρώπου και με αναμμένη τη λαμπάδα περιμένουν το «Χριστός ανέστη», ενώ δεν ξεχνούν να αφήσουν ένα κόκκινο αυγό στο μνήμα για να «χορτάσει» το χαμένο μέλος της οικογένειας.

Κεντρική Ελλάδα

Στην Αράχωβα, ανήμερα του Πάσχα ξεκινάει η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, την οποία συνοδεύουν περί τα 500 άτομα ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές. Την επομένη πραγματοποιείται αγώνας δρόμου των γερόντων (ανηφορικός δρόμος), οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν στον λόφο. Ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα, ενώ το απόγευμα ειδικά χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέφτικα αγωνίσματα, όπως το σήκωμα της πέτρας.

Στην Αμφίκλεια και συγκεκριμένα στο Δαδί δημιουργούνται «λάκκοι», όπου ψήνονται πολλά αρνιά μαζί, ενώ προσφέρονται αυγά, κρασί και γλυκά.

Στη Λιβαδειά, το πιο χαρακτηριστικό έθιμο της πόλης είναι το γνωστό «Πάσχα της Λιβαδειάς», με τους νέους να συμμετέχουν στο έθιμο του «λάκκου». Μετά την Ανάσταση και πριν ξημερώσει οι κάτοικοι ετοιμάζουν την φωτιά. Ένας, κάνοντας το σταυρό του, βάζει φωτιά στον σωρό με τη λαμπάδα της Αναστάσεως. Με ραντίσματα νερού και συχνό χτύπημα με ένα μακρύ ξύλο, η θράκα ετοιμάζεται για να ψηθούν τα αρνιά. Το γλέντι διαρκεί μέχρι το απόγευμα και συμπληρώνεται με τη συμμετοχή παραδοσιακών χορευτικών συγκροτημάτων και την καύση πυροτεχνημάτων.

Στο Αιτωλικό την Κυριακή του Πάσχα κάθε γειτονιά είναι μια μεγάλη υπαίθρια ψησταριά, όπου ο χορός και το τραγούδι έχουν τον πρώτο λόγο, ενώ προσφέρονται κρασί και παραδοσιακοί μεζέδες δωρεάν.

Ιόνια νησιά

Ιδιαίτερα τα έθιμα στα Ιόνια νησιά, όπου την Κυριακή του Πάσχα κάθε εκκλησία γιορτάζει την Ανάσταση με φιλαρμονικές, σχολεία, προσκόπους και χορωδίες.

Κέρκυρα

Η Κέρκυρα φημίζεται για τη λαμπρότητα και τα ιδιαίτερα έθιμα που συνοδεύουν τον εορτασμό του Πάσχα. Η περιφορά των Επιταφίων με τις μπάντες να τους συνοδεύουν, με πιο γραφικό εκείνον του Αγίου Γεωργίου, της εκκλησίας μέσα στο Παλιό Φρούριο, είναι κατανυκτική εμπειρία.




Η επίσημη περιφορά με όλες τις φιλαρμονικές μαζί γίνεται από τη Μητρόπολη. Η περιφορά του Επιταφίου του Αγίου Σπυρίδωνα μαζί με το σκήνωμα του αγίου γίνεται το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Το περίεργο αυτό έθιμο προέρχεται από τα χρόνια της ενετικής κατοχής, όταν είχε απαγορευθεί η έξοδος του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή. Από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα του Μεγάλου Σαββάτου είναι η ρίψη κανατιών γεμάτων νερό από τα μπαλκόνια και τα παράθυρα την ώρα που στην εκκλησία ακούγεται η φράση «ανάστα ο Θεός!» Οι μπάντες βγαίνουν στους δρόμους παιανίζοντας το εμβατήριο «Μη φοβάστε, Γραικοί» και τις ακολουθούν οι μαζορέτες. Το βράδυ στην Ανάσταση η πόλη φωτίζεται από τα κεριά που ανάβουν σε κάθε παράθυρο.

Ζάκυνθος

Στη Ζάκυνθο, η Μεγάλη Εβδομάδα αρχίζει ουσιαστικά το Σάββατο του Λαζάρου, όταν στις 11.00 οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν πανηγυρικά και κρεμιέται το «βαγί» σ' όλα τα καμπαναριά της πόλης και των χωριών του νησιού. Το «βαγί» στη Ζάκυνθο δεν είναι η γνωστή δάφνη που μοιράζεται στην υπόλοιπη Ελλάδα την ίδια μέρα, αλλά τα φρέσκα κιτρινωπά φύλλα φοίνικα, που μ' αυτά πλέκουν σταυρούς, «βαγιοφόρες«, ήλιους, αλογάκια κτλ., και στολίζουν τις εκκλησίες για τη γιορτή. Οι ιδιομορφίες του ζακυνθινού εκκλησιαστικού τυπικού γίνονται έντονες από τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ.

Πρώτα απ' όλα οι ύμνοι είναι τονισμένοι κατά τη ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική.Ο Εσταυρωμένος εξέρχεται μετά το ενδέκατο ευαγγέλιο και όχι μετά το πέμπτο ευαγγέλιο, όπως συνηθίζεται σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ο ψάλτης μπροστά στον Εσταυρωμένο ψάλλει κατά το Ζακυνθινό μέλος, ενώ λιτανεύεται ο Εσταυρωμένος.

Άλλο αξιοσημείωτο του ζακυνθινού εκκλησιαστικού τυπικού είναι πως δεν χρησιμοποιείται ο γνωστός -στην υπόλοιπη Ελλάδα- κεντητός Επιτάφιος, αλλά αμφιπρόσωπη ξυλόγλυπτη αγιογραφία του νεκρού Χριστού, που ονομάζεται «Αμνός». Μετά τη λιτάνευση, το Σώμα του Χριστού τοποθετείται στον Επιτάφιο.

Στο νησί, οι επιτάφιοι δεν στολίζονται με λουλούδια, επειδή είναι ξυλόγλυπτοι με επένδυση φύλλου χρυσού και βελούδου, δηλαδή πραγματικά έργα τέχνης. Το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η κορύφωση της Μεγάλης Εβδομάδας στη Ζάκυνθο. Στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου του Μώλου ξεκινά η λιτανεία του Εσταυρωμένου. Μαζί με τον Εσταυρωμένο λιτανεύεται και η περίφημη εικόνα της «Mater Dolorosa», δηλαδή της Παναγίας του Πάθους. Η λιτανεία διασχίζει σχεδόν όλη την πόλη και καταλήγει στον ίδιο ναό, όπου γίνεται η εναπόθεση του Χριστού στον Επιτάφιο.

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται κανονικά σε όλους τους ιερούς ναούς η Ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου, χωρίς όμως λιτάνευση των Επιταφίων τους. Τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου, στις 23.15, αρχίζει η Ακολουθία στο Μητροπολιτικό Ναό. Στις 23.45 ξεκινά η αναστάσιμη πομπή για την πλατεία του Αγίου Μάρκου, όπου γίνεται η Ανάσταση. Το «Χριστός ανέστη» ψάλλεται κατά την ιδιόμορφη ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική. Αμέσως μετά, η Εικόνα της Ανάστασης επιστρέφει στον Μητροπολιτικό Ναό.

Κατά την τοπική παράδοση, η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία δεν τελείται αμέσως μετά σε κανέναν ναό της πόλεως και των χωριών, αλλά το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Το «αντέτι» (έθιμο) θέλει κατά τη διάρκεια της αναγνώσεως του Ευαγγελίου να χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών.

Κυκλάδες

Στην Κύθνο, το πιο επιβλητικό έθιμο του νησιού είναι εκείνο της «Κούνιας». Την Κυριακή του Πάσχα, στην πλατεία του νησιού στήνεται μια κούνια όπου παίζουν αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον δεσμεύεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων για γάμο.

Η Σύρος βιώνει με ιδιαίτερο τρόπο το Πάσχα. Οι δύο θρησκευτικές της κοινότητες, η Ορθόδοξη και η Καθολική, γιορτάζουν συγχρόνως τις μέρες του Πάσχα.

Στη Νάξο, στο πασχαλινό τραπέζι ξεχωρίζει το παραδοσιακό «μπατούδο», κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.

Ίος και Φολέγανδρος

Στην Ίο, τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι του νησιού παίζουν τις «μπάλες», ένα παιχνίδι με μικρές, σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Κατά την περιφορά των Επιταφίων των δύο Ενοριών του νησιού τα εγκώμια ψάλλονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών.

Την Κυριακή του Πάσχα, ο Δήμος Ιητών διοργανώνει γλέντι με αρνιά και κρασί, όπου όλοι, ντόπιοι κι επισκέπτες, είναι καλοδεχούμενοι, ενώ τη δεύτερη ημέρα ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ίου «Η Φοινίκη» αναβιώνει το παραδοσιακό έθιμο της Κούνιας. Νεαρά κορίτσια του νησιού, ντυμένα με παραδοσιακές στολές, στήνουν κούνιες στο κέντρο της Χώρας και τα παλικάρια τις κουνούν, ενώ οι κοπέλες τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια αγάπης.

Στη Φολέγανδρο, το Μεγάλο Σάββατο όλα τα σπίτια του νησιού είναι ανοιχτά για να δεχτούν την ευλογία της Παναγίας, που η περιφορά της εικόνας της διαρκεί τρεις ημέρες. Την Κυριακή του Πάσχα, η εικόνα μεταφέρεται στη Χώρα και τα στενά του Κάστρου με ομοβροντίες βεγγαλικών. Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα, η εικόνα ευλογεί και τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι και αργά το βράδυ επιστρέφει στο μοναστήρι της Παναγίας, όπου παραμένει μέχρι το επόμενο Πάσχα.

Σύρος

Ο εορτασμός του Πάσχα στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων είναι ιδιαίτερος και ενώνει δύο θρησκευτικούς κόσμους, τον ορθόδοξο και τον καθολικό. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής οι καθολικοί επιτάφιοι από τις εκκλησίες των Ευαγγελιστών και του Αγίου Γεωργίου συναντώνται με τους ορθόδοξους από τους ναούς της Μητροπόλεως (Μεταμόρφωσης) του Αγίου Νικολάου και της Κοιμήσεως, μετά το τέλος της περιφοράς στην κεντρική πλατεία Μιαούλη. Ακολουθεί κατανυκτική δέηση και ψάλλονται τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής από τη χορωδία του Αγίου Νικολάου και ιεροψάλτες.

Πάρος

Στην Μάρπησσα της Πάρου το Πάσχα ο επισκέπτης βιώνει μοναδικά έθιμα. Η αναπαράσταση των Παθών το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη διαδρομή της περιφοράς του Επιταφίου είναι ένα έθιμο που διατηρήθηκε από τους κατοίκους. Ήταν το 1937 όταν η τότε δασκάλα του χωριού εμπνεύστηκε την αναπαράσταση των Παθών του Χριστού από τα παιδιά του σχολείου. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής μέσα σε ατμόσφαιρα χριστιανικής κατάνυξης οι επισκέπτες βιώνουν τα πάθη του Κυρίου καθώς κατά μήκος της περιφοράς του Επιταφίου και σε χαρακτηριστικά σημεία λαμβάνουν χώρα σκηνές από τη ζωή και τα πάθη του Χριστού.

Η Ανάσταση του Λαζάρου, η είσοδος στα Ιεροσόλυμα, η μετάνοια της Μαγδαληνής, οι μαθητές στον Μυστικό Δείπνο, η προσευχή στο όρος των Ελαιών, ο Πόντιος Πιλάτος, η ανάβαση στο Γολγοθά, η Σταύρωση, η Αποκαθήλωση, ο Επιτάφιος και η Ανάσταση.

Η λειτουργία του Επιταφίου, η περιφορά, το πέρασμα κάτω από τον ανθοστόλιστο Επιτάφιο, το περπάτημα στα γραφικά δρομάκια του χωριού και οι υπέροχες μυρωδιές της ανοιξιάτικης νύχτας θα σας συνοδεύουν θυμίζοντας τον ερχομό του καλοκαιριού. Οι εκδηλώσεις του Πάσχα ολοκληρώνονται με τη γιορτή της Αγάπης, που πραγματοποιείται την ημέρα του Πάσχα στον χώρο του γηπέδου της Μάρπησσας.

Η Ανάσταση στην Παναγία την Εκατονταπυλιανή, το ιερό στολίδι της Πάρου και ένα από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία της ελληνικής γης, είναι πραγματικά κατανυκτική. Η Ανάσταση γίνεται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας ανάμεσα στις αρχαίες κολόνες, ενώ με το πρώτο «Χριστός ανέστη» ο παριανός ουρανός φωτίζεται από πολύχρωμα βεγγαλικά.

Το όνομα της Εκατονταπυλιανής συνδέεται με θρύλους και παραδόσεις του Βυζαντίου, ενώ στο εσωτερικό της θα βρείτε ένα από τα λιγοστά βαπτιστήρια που σώζονται στην Ελλάδα, και το οποίο σύμφωνα με μελετητές είναι αρχαιότερο του κυρίως ναού.

Η Παροικιά είναι η πρωτεύουσα του νησιού, μια πόλη με έντονη ιστορία, που είναι η ίδια η ιστορία της Πάρου. Πίσω από την κοσμοπολίτικη εικόνα της κρύβεται μια πολιτεία γοητευτική.

Η Νάουσα, το γραφικό λιμάνι του νησιού, με το θαλασσοδαρμένο βενετσιάνικο κάστρο της έπαιξε σημαντικό ρόλο σε διάφορες εποχές στην ιστορία της Πάρου.

Ένα υπέροχο ανοιξιάτικο Πάσχα σας περιμένει στην Πάρο, εκεί όπου ο μύθος, η παράδοση και η ιστορία συναντούν τις μυρωδιές της αιγαιοπελαγίτικης αύρας.

Χίος

Στη Χίο η ανάσταση του Θεανθρώπου γιορτάζεται με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό. Τόσο, ώστε οι ενορίτες της Παναγίας Ερειθιανής και του Αγίου Μάρκου στο Βροντάδο να φροντίζουν να κάνουν τη νύχτα μέρα με τις χιλιάδες ρουκέτες τους. Το βράδυ της Ανάστασης, μόλις ψάλει ο παπάς το «Χριστός ανέστη», μια καταιγίδα φωτιάς ξεσπάει ανάμεσα στις δύο ενορίες.

Οι χιλιάδες φλεγόμενες ρουκέτες που εκτοξεύονται εκατέρωθεν φεγγοβολούν τον ολοσκότεινο ουρανό και δημιουργούν φαντασμαγορική ατμόσφαιρα. Το εντυπωσιακό θέαμα έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πώς ξεκίνησε, παρόλο που όλοι το παρακολουθούν μαγεμένοι πίσω από το συρματόπλεγμα που έχει τοποθετηθεί, προς αποφυγή τραυματισμών και ζημιών.

Η προετοιμασία των ρουκετών είναι χρονοβόρα και ξεκινάει από το καλοκαίρι, τότε που οι νέοι των δύο ενοριών προετοιμάζουν το εκρηκτικό «κοκτέιλ» με κάρβουνο, νίτρο και θειάφι, και το τοποθετούν μέσα σε χάρτινους κυλίνδρους με φιτίλι. Από το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου στήνονται οι ξύλινες βάσεις από όπου θα εκτοξευθούν οι ρουκέτες (ρουκετοσύρτες ονομάζονται) και γίνονται κάποιες δοκιμαστικές βολές.

Περίπου στις 21.00 ξεκινάει ο ρουκετοπόλεμος, ο οποίος συνεχίζεται μέχρι τις 23.00 με αυξανόμενη ένταση. Σταματάει για λίγο, μέχρι να πάνε οι πιστοί στην εκκλησία, και ξαναρχίζει μόλις ψάλει ο παπάς το «Χριστός ανέστη». Οι πιστοί που παρακολουθούν το θέαμα περιμένουν την «παύση πυρός» για να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Σάμος

Στο Μαραθόκαμπο της Σάμου, την Κυριακή του Πάσχα, εδώ και περίπου 100 χρόνια διατηρείται το έθιμο των τουφεκιών, ένα έθιμο με καταβολές στην Επανάσταση του 1821.

Στις ημέρες μας, οι κάτοικοι προσπαθούν κάθε χρονιά να προσφέρουν και εντυπωσιακότερο θέαμα, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Για το έθιμο αυτό ο κόσμος προετοιμάζεται μήνες πριν. Συγκεντρώνουν τα υλικά τους και σιγά σιγά κατασκευάζουν απίστευτο αριθμό εκτοξευτήρων-τουφεκιών.

Κάθε ενορία έχει στη συλλογή της 1.600-2.000 εκτοξευτήρες. Τους τοποθετούν στο χώμα με προσανατολισμό τα απέναντι βουνά -για λόγους ασφαλείας- και έτσι η κάθε ενορία παρουσιάζει το δικό της θέαμα. Την Κυριακή του Πάσχα, μετά τη μεσημεριανή περιφορά των Αναστάσεων, όλες οι ενορίες συναντιούνται σε προκαθορισμένο σημείο και η κάθε μια με τη σειρά της ξεκινά τις… τουφεκιές.

Στόχος είναι να παρουσιάσουν το πλέον πολύβουο και καπνογόνο θέαμα, διότι με αυτόν τον τρόπο ανακηρύσσεται και ο νικητής. Όταν τελειώσει η διαδικασία, όλοι μαζί γιορτάζουν με αυγά, κουλούρια και παραδοσιακό σαμιώτικο κρασί.

Πάτμος

Το Πάσχα είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, στην Πάτμο. Από την Κυριακή των Βαΐων, ο στολισμός των εκκλησιών, το γιορτινό τραπέζι και οι θρησκευτικές παραδόσεις εντάσσουν τον επισκέπτη στο πασχαλινό κλίμα.

Ολόκληρη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μοναδική στην Πάτμο, ιδιαίτερα για όλους όσοι παρακολουθήσουν τις λειτουργίες στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη, που είναι χτισμένο στη σπηλιά που αποτέλεσε το ασκητήριο του ευαγγελιστή.

Το έθιμο, όμως, που κάνει το Πάσχα στην Πάτμο πραγματικά ξεχωριστό είναι η Τελετή του Νιπτήρος το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης στην πλατεία Δημαρχείου, το οποίο αποτελεί την αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου: ο ηγούμενος της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, όπως ακριβώς ο Ιησούς, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα. Έπειτα κατευθύνεται προς τον τόπο της προσευχής, θυμίζοντας στους πιστούς τη μετάβαση του Ιησού στον κήπο της Γεθσημανής, όπου παραδόθηκε από τον Ιούδα στους Ρωμαίους στρατιώτες.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, γίνεται η αναπαράσταση της αποκαθήλωσης και το βράδυ της ίδιας ημέρας οι Επιτάφιοι από τις εκκλησίες του νησιού περνούν μέσα από τα καλντερίμια και συναντιούνται στις κεντρικές πλατείες της Χώρας και της Σκάλας.

Η Ανάσταση γιορτάζεται βέβαια με ιδιαίτερη λαμπρότητα στο μοναστηριακό συγκρότημα του νησιού, αλλά και στο γυναικείο μοναστήρι του Ευαγγελισμού έξω από τη Χώρα, ενώ την Κυριακή του Πάσχα, το απόγευμα, στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η δεύτερη Ανάσταση, κατά την οποία το Ευαγγέλιο διαβάζεται στα ιταλικά, στα γαλλικά, στα ρωσικά, στα αγγλικά, στα γερμανικά και στα σερβικά, αλλά και στα αρχαία, ομηρικά ελληνικά.

Ύδρα

Στην Ύδρα έχουν ένα ξεχωριστό έθιμο τη Μεγάλη Παρασκευή. Εκεί, στη συνοικία Καμίνι, ο Επιτάφιος μπαίνει στην θάλασσα και διαβάζεται η ακολουθία του. Στη συνέχεια οι Επιτάφιοι τεσσάρων ενοριών συναντώνται στο κεντρικό λιμάνι, ενώ την ώρα της Ανάστασης τα πολλά βαρελότα φωτίζουν τη νύχτα.

Αρκαδία

Στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας αναβιώνει ένα μοναδικό έθιμο, που δεν συναντάται σε καμιά άλλη περιοχή της Ελλάδας. Με το που ακουστεί το πρώτο «Χριστός ανέστη» το Σάββατο της Ανάστασης, οι κάτοικοι του Λεωνιδίου ανάβουν και απελευθερώνουν εκατοντάδες αερόστατα από όλες τις ενορίες των τοπικών εκκλησιών, ενώ το θέαμα συμπληρώνουν φυσικά και τα παραδοσιακά πλέον πυροτεχνήματα. Τα αερόστατα γεμίζουν τον ουρανό και ταξιδεύουν νωχελικά με τον άνεμο υπό τη λάμψη των πυροτεχνημάτων και τα χειροκροτήματα του κόσμου, που τα παρακολουθεί μέχρι να χαθούν από το οπτικό του πεδίο.

Το έθιμο του αερόστατου κρατάει πολλά χρόνια και σχεδόν κάθε σπιτικό ετοιμάζει το δικό του με παραδοσιακό τρόπο, από καλάμι χαρτί και κόλλα πολλές ημέρες πριν, ενώ κάθε αερόστατο φτάνει μέχρι και τα δύο μέτρα σε ύψος.

Την Κυριακή του Πάσχα ο Δήμος Λεωνιδίου φροντίζει για το ψήσιμο των αρνιών που γίνεται στον κήπο του δημαρχείου, προσφέροντας μεζέδες, αυγά και καλό κρασί σε όλους εκείνους που θα περάσουν από εκεί, με τα απαραίτητα -φυσικά- λαϊκά όργανα από ντόπιους οργανοπαίχτες και τον παραδοσιακό τσακώνικο χορό.

Το απόγευμα της Κυριακής, στην «Αγάπη» διαβάζεται το ευαγγέλιο στην τσακώνικη διάλεκτο, πράγμα που αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά και μεταβιβάζεται από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους.

Καλαμάτα

Βγαλμένο από τη Μεσσηνιακή ιστορία και τους ηρωικούς αγώνες των κατοίκων της Καλαμάτας κατά των Τούρκων είναι το διάσημο πλέον έθιμο του σαΐτοπόλεμου.

Σύμφωνα με την παράδοση, οι Μεσσήνιοι χρησιμοποίησαν τις σαΐτες για να αναχαιτίσουν το ιππικό των Τούρκων. Ο δυνατός θόρυβος και ο κρότος που προκάλεσαν τρόμαξαν τα άλογα τόσο πολύ, που έριξαν κάτω τους αναβάτες τους και έφυγαν τρομαγμένα. Οι σαΐτολόγοι προετοιμάζονται όλον τον χρόνο για εκείνη την ημέρα. Ετοιμάζουν τα χαρμάνια και γεμίζουν τους χαρτονένιους σωλήνες που θα σκάσουν την Κυριακή του Πάσχα.

Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε ομάδες των 10-15 ατόμων, οι οποίες διαθέτουν λάβαρο, σαλπιγκτή και επικεφαλής. Πολλοί από αυτούς φορούν παραδοσιακές στολές, ενώ οι υπόλοιποι προτιμούν πρόχειρα ρούχα και στρατιωτικές στολές. Με το σύνθημα της έναρξης οι σαΐτες ανάβουν και η εκκωφαντική φασαρία ξεσηκώνει το πλήθος που ζητωκραυγάζει.

Οι σαΐτολόγοι αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο πάθος και ενθουσιασμό το συγκεκριμένο έθιμο, και εκφράζονται κάπως έτσι: «Η μέση λυγίζει, τα γόνατα σπάνε, τα πόδια ψαλίδια, η πλάτη σκυμμένη, το κεφάλι χαμηλά, βλέμμα μακρινό, μυαλό σε έκσταση, χέρια φτερούγες». Η… νιρβάνα του σαϊτολόγου! Το έθιμο παλαιότερα αναβίωνε στο δημοτικό στάδιο του Μεσσηνιακού, όμως τα τελευταία χρόνια γίνεται στη Δυτική Παραλία (Παλιά Σφαγεία). Εκτός από την Καλαμάτα, το έθιμο αναβιώνει στην Μεσσήνη και στην Αιθαία.

Το έθιμο του οβελία στην Ελλάδα

Το σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα, με ρίζες μάλιστα στην αρχαία Ελλάδα. Το ηρωικό γύρισμα του αρνιού στη σούβλα αποτελεί κατεξοχήν έθιμο της Ρούμελης και της Πελοποννήσου, έχει όμως υιοθετηθεί και από άλλες περιοχές και είναι το κατεξοχήν πασχαλιάτικο έθιμο. Σε όλη την Ελλάδα το αρνάκι αλλά και το κατσικάκι εκείνη την ημέρα έχουν την τιμητική τους.

Το κάθε μέρος της Ελλάδας έχει τα δικά του ήθη και έθιμα: Η Λιβαδειά και οι γύρω περιοχές έχουν την τιμητική τους, εφόσον είναι τα κατ' εξοχήν μέρη όπου το σούβλισμα του οβελία γίνεται γιορτή!Οι κάτοικοι αυτών των περιοχών συνηθίζουν να στήνουν σε σειρά υπαίθριες σούβλες και συγκεντρώνονται για να τις γυρίσουν πίνοντας και τσιμπώντας για ώρες.

Στην Κύθνο σερβίρονται τα «αληφόνια», άγρια πικροράδικα, αλλά και τα περίφημα «τσιμπητά», μυζηθροπιτάκια με κανέλα και μέλι!

Στη Ρόδο συνηθίζουν να σφάζουν στο σπίτι τους το αρνάκι τους και το λένε Πασκάτη ή Λαμπριώτη. Το παραγεμίζουν με χοντρό σιτάρι αλεσμένο στον μύλο και το ψήνουν στον φούρνο. Το έθιμο του γεμιστού αρνιού ή κατσικιού συνηθίζεται και στα άλλα αιγαιοπελαγίτικα νησιά, όπως στη Σάμο, στην Ικαρία και στη Λέσβο.

Στην Κάρπαθο γίνεται στον φούρνο με ρύζι, πλιγούρι και εντόσθια.



Στην Άνδρο, το αρνάκι ή το κατσικάκι λέγονται Λαμπριάτης και τα φτιάχνουν στον φούρνο γεμιστά με λαχανικά και ρύζι.

Στη Σίφνο το αρνάκι ψήνεται στο «μαστέλο», δηλαδή σε πήλινο δοχείο με άνηθο και ντόπιο κόκκινο κρασί.

Στη Νάξο συνηθίζεται το παραδοσιακό «μπατούδο», δηλαδή κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.

Στη βόρεια Ελλάδα, δηλαδή σε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία, συνηθίζουν να γεμίζουν την μπόλια του αρνιού με εντόσθια και χορταρικά και να την ψήνουν στο φούρνο. Επίσης την τιμητική τους σε αυτές τις περιοχές έχουν οι πίτες, όπως γαλατόπιτες τυρόπιτες, χορτόπιτες, με σπιτικό -εννοείται- φύλλο και αγνά υλικά!

Όπου και αν βρεθεί κανείς στην Ελλάδα τις ημέρες του Πάσχα, το σίγουρο είναι ότι θα περάσει εξαιρετικά και θα γνωρίσει ενδιαφέροντα ήθη και έθιμα του τόπου μας.

Πηγή
__________________
Έως αν τον έτερον προπέσειν
Απάντηση με παράθεση
Οι παρακάτω χρήστες έχουν πει 'Ευχαριστώ' στον/στην justin για αυτό το μήνυμα:
Xenios (05-05-13)
Απάντηση στο θέμα


Συνδεδεμένοι χρήστες που διαβάζουν αυτό το θέμα: 1 (0 μέλη και 1 επισκέπτες)
 
Εργαλεία Θεμάτων
Τρόποι εμφάνισης

Δικαιώματα - Επιλογές
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is σε λειτουργία
Τα Smilies είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας [IMG] είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας HTML είναι σε λειτουργία

Που θέλετε να σας πάμε;


Όλες οι ώρες είναι GMT +3. Η ώρα τώρα είναι 21:16.



Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.2
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.