Ενας από τους τέσσερις στον κόσμο σταθμούς ρύθμισης λειτουργιών δορυφόρων στην Γαύδο

[Xenios]

Ενας από τους τέσσερις στον κόσμο σταθμούς ρύθμισης λειτουργιών δορυφόρων και παρακολούθησης κλιματικών αλλαγών εγκαταστάθηκε στη Γαύδο από το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Προσωπικό εργαστηρίου. Διακρίνονται από αριστερά, κάτω: ο δρ Β. Τσερόλας, ο καθηγητής Σ. Π. Μερτίκας, η γεωλόγος Ρ. Παπαδάκη και ο δρ Α. Δασκαλάκης, πάνω, αριστερά: Δ. Ανδρικόπουλος (μηχανικός), Ξ. Φραντζής (μηχανικός), Α. Τριπολιτσιώτης (μηχανικός). Προσωπικό εργαστηρίου. Διακρίνονται από αριστερά, κάτω: ο δρ Β. Τσερόλας, ο καθηγητής Σ. Π. Μερτίκας, η γεωλόγος Ρ. Παπαδάκη και ο δρ Α. Δασκαλάκης, πάνω, αριστερά: Δ. Ανδρικόπουλος (μηχανικός), Ξ. Φραντζής (μηχανικός), Α. Τριπολιτσιώτης (μηχανικός). Ο σταθμός, ο οποίος ονομάζεται «Θεόφιλος», στη μνήμη του πρώην κοινοτάρχη της Γαύδου, Θεόφιλου Τσιριντάνη, θεωρείται μοναδικός παγκοσμίως εξαιτίας του ότι βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο, πάνω στη διασταύρωση δορυφορικών ιχνών και κοντά σε ανοικτή θάλασσα.

Παράλληλα, εγκαταστάθηκε και ηλεκτρονικός ανακλαστήρας μικροκυμάτων σε συνεργασία με το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Ακαδημίας Επιστημών της Αυστρίας, που ανακλά ηλεκτρονικώς τα δορυφορικά σήματα.

Η εγκατάσταση του σταθμού έγινε υπό την επίβλεψη του διευθυντή του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής, καθηγητή του τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης Στέλιου Π. Μερτίκα. Τώρα, το ίδιο Εργαστήριο κατασκευάζει και πρότυπο μικροκυματικό αναμεταδότη (microwave transponder) για τη βαθμονόμηση μελλοντικών δορυφόρων, με βάση τις προδιαγραφές και την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA).

Οπως εξηγεί στην «Κ.Ε.» ο κ. Μερτίκας, «η αντιμετώπιση του φαινομένου της αλλαγής του κλίματος απαιτεί, μεταξύ άλλων, τη διαχρονική παρακολούθηση των επιπτώσεων που επιφέρει στο φυσικό περιβάλλον. Η παρακολούθηση της μεταβολής της θαλάσσιας στάθμης σε παγκόσμια κλίμακα επιτυγχάνεται με χρήση δορυφορικών συστημάτων, όπως είναι οι δορυφόροι αλτιμετρίας αλλά και επίγεια όργανα στην επιφάνεια της Γης».

Η βαθμονόμηση (ρύθμιση λειτουργιών) των δορυφορικών μετρήσεων αλτιμετρίας επιτυγχάνεται αρχικώς με τον ακριβή προσδιορισμό της στάθμης της θάλασσας, του ύψους των κυμάτων, των καθυστερήσεων των δορυφορικών σημάτων στην ατμόσφαιρα και άλλων παραμέτρων και στη συνέχεια με τη σύγκριση και τον έλεγχο των μετρήσεων του δορυφόρου χρησιμοποιώντας ανεξάρτητες μετρήσεις και διαφορετικά όργανα από την ξηρά και θάλασσα.

Επιπλέον, το Εργαστήριο προχωρά και σε ποιοτικό έλεγχο για την ασφάλεια κατασκευών. Οπως τονίζει ο κ. Μερτίκας, «το Εργαστήριο έχει αναπτύξει αλγόριθμους για την ανίχνευση απότομων ή/και ασθενών μεταβολών στα σήματα που λαμβάνονται από τους δέκτες δορυφορικού εντοπισμού GPS. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την ασφάλεια τεχνικών κατασκευών, όπως φράγματα, γέφυρες, υψηλά κτήρια, κ.ά. στις οποίες είναι πρωταρχικής σημασίας η συνεχής παρακολούθηση της συμπεριφοράς τους. Οταν οι παράμετροι που παρακολουθούνται υπερβαίνουν κάποιο όριο ασφαλείας (π.χ. απότομη μετατόπιση), τότε ειδοποιείται ο χρήστης και λαμβάνονται τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας».

Αξίζει να σημειώσουμε ότι το 1996 εγκαταστάθηκε στην Πολυτεχνειούπολη Χανίων ο πρώτος μόνιμος δορυφορικός γεωδαιτικός σταθμός GPS στην Ελλάδα. Εκτοτε, το δίκτυο των σταθμών GPS συνεχώς επεκτείνεται. Σήμερα, το δίκτυο αποτελείται από 10 σταθμούς (7 στην Κρήτη και 3 στη Γαύδο). Τα δεδομένα του δικτύου μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πλήθος εφαρμογών, όπως παρακολούθηση των τεκτονικών κινήσεων της δυτικής Κρήτης , συλλογή και παροχή δεδομένων για τοπογραφικές και γεωδαιτικές εφαρμογές, έλεγχο της αξιοπιστίας του συστήματος εντοπισμού GPS, μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος Ναυσιπλοΐας EGNOS (European Geostationary Navigation Overlay System) καθώς επίσης και τη δημιουργία χαρτών για διάφορες παραμέτρους της ατμόσφαιρας (π.χ. υγρή συνιστώσα τροπόσφαιρας, ιονόσφαιρα κ.λπ.).

Ο σταθμός αναφοράς TUC2 στο Πολυτεχνείο Κρήτης ανήκει στο Πανευρωπαϊκό δίκτυο σταθμών αναφοράς GPS, καλούμενο δίκτυο της EUREF (European Reference Frame). Το συγκεκριμένο δίκτυο EUREF αποτελείται από περίπου 250 γεωδαιτικούς σταθμούς αναφοράς, κατανεμημένους σε όλη την Ευρώπη. Τα γεωδαιτικά δεδομένα του σταθμού, και οι μετρήσεις του μετεωρολογικού σταθμού που τον συνοδεύει, είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο Διαδίκτυο. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, θα ανακοινωθεί η νέα υπηρεσία του Εργαστηρίου που αφορά τη δυνατότητα αποστολής διαφορικών διορθώσεων κινηματικού εντοπισμού (RTK-Real Time Kinematic) προς τους επαγγελματίες μηχανικούς χωρίς χρέωση. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί σημαντικά το κόστος για την πραγματοποίηση τεχνικών γεωδαιτικών μετρήσεων, όπως τοπογραφικές αποτυπώσεις, οδοποιία κ.ά.

Η υπηρεσία θα είναι ωφέλιμη για χρήση σε μια ακτίνα περίπου 40 χλμ. από το σταθμό αναφοράς TUC2. Η στρατηγική του Εργαστηρίου είναι να επεκτείνει τη δυνατότητα παροχής κινηματικών διορθώσεων εντοπισμού και από τους υπόλοιπους σταθμούς του δικτύου του καλύπτοντας έτσι το σύνολο του Νομού.

Τέλος, το Εργαστήριο προχωρεί και σε παρακολούθηση καθιζήσεων με ραντάρ. Οπως σημειώνει ο κ. Μερτίκας, στην κοιλάδα της Μεσσαράς έχει παρατηρηθεί δραματική πτώση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα (π.χ. 40 μέτρα τα τελευταία 20 χρόνια στην υπολεκάνη Μοιρών).

Το Εργαστήριο εφάρμοσε μια σχετικά σύγχρονη τεχνική για να παρατηρήσει τις επιπτώσεις της υπεράντλησης των υπογείων υδάτων.

Η εντυπωσιακή του δραστηριότητα έχει αναδείξει το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής ως πρότυπο ερευνητικό κέντρο σε διεθνές επίπεδο. Εχει συνάψει Μνημόνια Επιστημονικής Συνεργασίας για πέντε έτη με το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Ακαδημίας Επιστημών της Αυστρίας, το Γεωδαιτικό Ινστιτούτο Επιστημών του Μονάχου στη Γερμανία και το Αστεροσκοπείο της Κυανής Ακτής στη Γαλλία το οποίο και πραγματοποιεί τις βαθμονομήσεις για το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Γαλλίας στην Κορσική.

Ολα τα προγράμματα χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του ερευνητικού προγράμματος SOFIA του 7ου Πλαισίου μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011.

Πηγή και πλήρες άρθρο στην Ελευθεροτυπία

Σχόλιο : Το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ, παρά την μηδενική χρηματοδότηση από την πολιτεία, βρίσκει και πόρους και μέσα να κάνει σημαντική έρευνα.

[avel]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Σχόλιο : Το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ, παρά την μηδενική χρηματοδότηση από την πολιτεία, βρίσκει και πόρους και μέσα να κάνει σημαντική έρευνα.

Πολυτεχνείο Κρήτης != Πανεπιστήμιο Κρήτης != ΙΤΕ