"Επικίνδυνες Σχέσεις"

[Nelly]

Στη Β' ΣΚΗΝΗ του θεάτρου «ΑΛΜΑ» θα παρουσιαστεί από την Παρασκευή 1η Οκτωβρίου, μετά την περσινή καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, για δεύτερη χρονιά η παράσταση «ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ», που είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Λακλό, σε διασκευή και σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη. Παίζουν οι: Θάλεια Ματίκα, Τάσος Ιορδανίδης, Νικολέτα Κοτσαϊλίδου, Δημήτρης Σαμόλης, Σταυρίνα Ψιμοπούλου, Αντώνης Αντωνάκος, Μαρουσώ Γεωργοπούλου, Αγάπη Παπαθανασιάδου.



Η σατανική Μαρτέιγ ζει βάζοντας στοιχήματα πάνω στην κρυφή ερωτική ζωή των άλλων και κυριαρχεί με αυτό τον τρόπο κοινωνικά. Κάποια μέρα, η Μαρτέιγ αναθέτει στον πρώην εραστή της, τον ακόλαστο Βαλμόν, να αποπλανήσει τη νεαρή κοπέλα που πρόκειται να παντρευτεί. Εκείνος τα καταφέρνει θαυμάσια, κερδίζοντας έτσι το στοίχημα. Η απρόσμενη άφιξη της ωραιότατης Τουρβίλ θεωρείται ως πρόκληση για τη Μαρτέιγ που αναθέτει στον Βαλμόν να την κατακτήσει, προσφέροντάς του ως τίμημα μια βραδιά μαζί της. Έτσι, ο Βαλμόν επιδίδεται σε ένα ρεσιτάλ υποκρισίας, χρησιμοποιώντας ως όπλο τη γοητεία του και την τέχνη του στον έρωτα, και παρουσιάζεται στην Τουρβίλ σαν ένας ανιδιοτελής ερωτευμένος. Τελικά πετυχαίνει το σκοπό του, αλλά ερωτεύεται και ο ίδιος το θήραμά του, με αποτέλεσμα να καταστρέψει όχι μόνο την Τουρβίλ, αλλά και τον εαυτό του.

Ο Γιώργος Κιμούλης που έχει αναλάβει τη διασκευή και τη σκηνοθεσία της παράστασης, μεταφέρει τους ήρωες του πασίγνωστου μυθιστορήματος του Λακλό, στη δεκαετία του 1930.

ΘΕΑΤΡΟ «ΑΛΜΑ»
Αγ. Κωνσταντίνου και Ακομινάτου 15–17
τηλέφωνο: 210-5220100


πηγή: ΕΡΤ

Θα το δω και αυτό και θα σας μεταφέρω τις εντυπώσεις μου.

Για τους σινεφίλ: το υπέροχο αυτό έργο έχει γίνει ταινία-διαμάντι από τον, ιδανικό για τέτοια πράγματα , Στήβεν Φρήαρς.

[Nelly]

(αναδημοσίευση από το blog μου)


Μια ευφυής και όμορφη γυναίκα-αράχνη κι ένας ακαταπόνητος κι αμετανόητα άσπλαχνος καρδιοκατακτητής, σχεδιάζουν στιγμές, για τις ζωές των άλλων και, εν τέλει, για τις δικές τους ζωές, που πνίγονται μέσα στο βούρκο του αλληλοσπαραγμού τους. Βάζουν στοίχημα ότι η θρησκόληπτη, σεμνότυφη και καθωσπρέπει κυρία Τουρβέλ με τις εξαίρετες αντιστάσεις, θα πέσει με χέρια και με πόδια στα δίχτυα του καρδιοκατακτητή, μόνο που στην πορεία εκείνος την ερωτεύεται. Γιατί όμως να είναι επικίνδυνα όλα αυτά;

Ο Γιώργος Κιμούλης που διασκευάζει και σκηνοθετεί την παράσταση έχει κάνει κάποιες αλλαγές στο σενάριο προκειμένου να σταθεί το έργο στο σανίδι. Όμως, πώς να το κάνουμε, αυτό που βλέπουμε δεν είναι αυτό που αποκομίζει ο θεατής του Φρήαρς ή ο αναγνώστης του Λακλό.

Διότι, στην πραγματικότητα, οι Επικίνδυνες Σχέσεις είναι η ιστορία μιας μονομαχίας: οι βασικοί χαρακτήρες είναι δυο κυνικά καθάρματα που παραβγαίνουν στην πανουργία και την ξιπασιά. Μέσα από την έξυπνη και ειλικρινή επικοινωνία τους (που τους κάνει τόσο ξεχωριστούς σε σχέση με τους αδύναμους συνανθρώπους-υποχείριά τους), γεννιέται ένα μικρό τέρας που τρώει τους πάντες και τα πάντα, ακόμη και τους ίδιους. Αυτό όμως δε φαίνεται στο θέατρο. Εκεί, το στόρυ φαντάζει απλούστερο και οι χαρακτήρες δε χτίζονται. Στο γνώστη του βιβλίου τουλάχιστον, αφήνει πολλά κενά και πολλές εκκρεμότητες.


Τι να πω για το πρωτότυπο κείμενο ή μάλλον… τι να πρωτοπώ; Ο Λακλό γράφει για τα ήθη των αξιωματούχων πλουσίων της εποχής του, ήτοι 1780κάτι. Οι κύριοι αυτοί, έχοντας λύσει προφανώς τα βιοποριστικά ζητήματά τους, κυκλοφορούν μεταξύ ανίας και ίντριγκας, μπας και δώσουν ένα νόημα στην ευκατάστατη ζωή τους: η σαρδόνια και ακαταμάχητη μαρκησία Ντε Μερτέιγ ζει καταστρώνοντας σχέδια για τις ζωές των άλλων. Μπλέκεται στις ζωές των άλλων χρησιμοποιώντας το γοητευτικό και εύχαρι παρουσιαστικό της ως φενάκη, ώστε να παίξει με τα μυαλά και τις καρδιές τους. Της αρέσει να κινεί τα νήματα, να είναι εξουσιαστική, να είναι ανίκητη. Η άκαμπτη αυτοπεποίθησή της, που πηγάζει από τη γνώση της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, προκαλεί δέος. Η Μερτέιγ δεν πρόκειται να προδώσει ποτέ αυτή την αυτοπεποίθηση.

Συνεργός της -πιστός (μέχρι… τελικής πτώσης)- είναι ο υποκόμης Ντε Βαλμόν, ένας ερωτύλος Νάρκισσος, ένας επιδέξιος γητευτής και διαφθορέας ανύποπτων παρθένων και υπό πλήξη συζύγων. Ο Βαλμόν ζει για να διαφθείρει. Τον αγαπούν, δεν αγαπά. Κατακτά, δεν κατακτιέται. Η μανία του να κρατήσει αυτό το προφίλ ακλόνητο ακόμη και στην ίδια τη Μερτέιγ που τον ξέρει σαν να τον έχει γεννήσει, τον οδηγεί στην πτώση: απαρνιέται τη μοναδική γυναίκα που ερωτεύτηκε και προτιμά να βαδίσει σε τεντωμένο σχοινί, μόνο και μόνο για να μη χαθεί ούτε γραμμάριο από την, ομολογουμένως συμπαγή, εικόνα του άκαρδου εκτελεστή γυναικείων ψυχών∙ του ψυχρού παίκτη.

Οι δυο αυτοί άνθρωποι, οι βασικοί πρωταγωνιστές του έργου, παίζουν τόσο σωστά και στρατηγικά το παιγνίδι τους αλλά η ανάγκη τους να το παίξουν νικηφόρα, τους εγκλωβίζει σε μια σειρά αποκαλύψεων που τελικά αποδεικνύεται πόσο ανόητοι είναι στο βάθος μα και πόσο γενναίοι. Η γενναιότητά τους δεν πρέπει να ειδωθεί χωριστά από τα πάθη τους. Η τροφοδότηση του πάθους τους απαιτεί γενναιότητα και αδιαλλαξία. Όταν απειλείται το κύρος τους, προτιμούν να στραφούν ο ένας εναντίον του άλλου. Πόλεμο θες; Θα τον έχεις, είπε η Μερτέιγ στο Βαλμόν κι αυτό ακούστηκε σαν την πρώτη κανονιά ενός σκληρού πολέμου με αβέβαιο αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν οδυνηρό. Οι ψυχοταλανιστές Βαλμόν και Μερτέιγ πληρώνουν ακριβά το τίμημα των παθών τους.


Δεν ξέρω αν ο σκοπός του έργου είναι ηθικοπλαστικός. Όσο το σκέπτομαι, τόσο κλίνω προς το συμπέρασμα πως δεν είναι. Θεωρώ το Λακλό υπερβολικά έξυπνο για να αναλωθεί σε μια εξιστόρηση επικράτησης της ηθικής τάξης. Ο Λακλό αφουγκράζεται τέλεια τους παλμούς της εποχής του και το γεγονός πως τους μεταφέρει μέσα στο χρόνο, να ηχούν δηλαδή κανονικά στο αυτί του σημερινού αναγνώστη, καταδεικνύει ότι είναι γνώστης μιας διαχρονικής αλήθειας και φιλόσοφος κι όχι ένας απλός αφηγητής της πάλης αγνού-πονηρού. Αυτά τα δίπολα είναι για τους ευερέθιστους και λεπτεπίλεπτους υμνητές της Αγάπης και του Καλού που όλα τα νικά, κι ο Λακλό, πιστέψτε με, δε φαίνεται τέτοιος. Στο έργο, μαζί με τα ξερά, καίγονται και τα χλωρά.

Ο Βαλμόν και η Μερτέιγ, λοιπόν, δεν αλληλοφαγώθηκαν∙ αυτοφαγώθηκαν. Ακόρεστη η πείνα για τον ίδιο μας τον εαυτό, φύσει. Πολύ εύστοχα έχει μιλήσει για αυτήν την πείνα, αν και με όχι και τόσο ανεκτό στον κοινό νου ύφος, ο Θανάσης Τριαρίδης. Στις Επικίνδυνες Σχέσεις, γίνεται αυτό που γίνεται και στις αρχαίες τραγωδίες. Οι ήρωες, πρωτίστως, πάσχουν. Πάσχουν από ανθρωπιά. Ανθρωπιά εδώ, ονομάζω την ανθρώπινη υπόσταση. Είναι τόσο άνθρωποι, όσο δεν παίρνει. Γι’ αυτό και σχεδιάζουν τόσο λογικά, μα στην ουσία τόσο παράλογα. Διψούν να επιβληθούν λογικά στον κόσμο τους αλλά αυτό που τους κατατρώει σιγά-σιγά είναι η ίδια αυτή εμμονή. Η εμμονή να υπερισχύσω του περιβάλλοντός μου και να δικαιώσω την εξουσία του Λόγου μου στα Πράγματα, είναι η αρχή του ολέθρου μου. Τη στιγμή της εκπόνησης του σχεδίου, ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση.

Η πορεία των ηρώων είναι κυκλική, μα εκείνοι νομίζουν πως είναι ευθεία∙ άγνοια. Αυτοχρίζονται νικητές μα είναι ήδη ηττημένοι. Η τραγική ώρα της συνειδητοποίησης και της ματαίωσης, είναι το αποκορύφωμα της ανθρωπιάς (όπως την όρισα πιο πάνω): ακόμη κι αυτή την ύστατη στιγμή, η επίγνωση σκιάζεται από την επιθυμία! Ω! Πόσο άνθρωποι είναι οι άνθρωποι! Εύχονται να αποτραπεί το τέλος, να αναιρεθεί η πορεία που με τόση σιγουριά και προσδοκία είχαν προδιαγράψει, να έρθουν τα πάνω κάτω και να επιβληθούν εκ νέου στον κόσμο τους. Φοβερό και θλιβερό συνάμα. Αληθινό.