Εμφάνιση ενός μόνο μηνύματος
  #3  
Παλιά 04-08-18, 19:03
Το avatar του χρήστη Moai
Moai Ο χρήστης Moai δεν είναι συνδεδεμένος
Μέλος
 

Τελευταία φορά Online: 11-06-23 21:17
Συνεχίζοντας την κουβέντα, θα μπω στο κυρίως θέμα πλέον, αναλύοντας το ζήτημα της γενετικής συγγένειας.

Η προσωπική μου διαπίστωση (απο συζητήσεις, εμπειρία κ.τ.λ.) είναι οτι ο μέσος Έλληνας δυσκολεύεται να κατανοησει την έννοια της συγγένειας διότι α) η ελληνική γλώσσα δεν έχει στενή συγγένεια με καμμία άλλη και β) οι πιο εμφανείς ομοιότητες οφείλονται στα πολλά δάνεια που έχουν δώσει τα Ελληνικά σε άλλες γλώσσες.

(στην πραγματικότητα η Νεοελληνική Γλώσσα ειναι μία από την οικογένεια των ελληνικών γλωσσών, οι οποίες όμως για πληθυσμιακούς και πολιτικούς λόγους, θεωρούνται διάλεκτοι της νεοελληνικής.)

Τα πιο προφανή δέιγματα συγγένειας μπορούμε να τα αντιληφθούμε στις ομοιότητες των λατινογενών γλωσσών, καθότι ο μέσος έλληνας έχει εκτεθεί σε Ιταλικά, Ισπανικά, Γαλλικά κ.ο.κ. Αυτό είναι πιο προφανές συγκρίνοντας πυρηνικό λεξιλόγιο
Κώδικας:
		Ισπανικά	Πορτογαλ.	Ιταλικά	Γαλλικά		
εγώ		yo		eu		io		je
εσύ		tu		tu		tu		tu
ένα		uno		um		uno		un
δύο		dos		dois		due		deux
τρία		tres		tres		tre		trois
πόδι		pie		pé		piede		pied
δόντι		diente	dente	dente	dent
άνδρας	hombre	homem	uomo	homme
γυναίκα	mujer	mulher	donna	femme
πατέρας	padre	pai		padre	père
αδελφός	hermano	irmão	fratello	frère
ήλιος		sol		sol		sole		soleil
σελήνη	luna		lua		luna		lune
νερό		agua		água		acqua	eau
αυγό		huevo	ovo		uvo		oeuf
ποιός		quien	quem	che		qui
πότε		cuando	quando	quando	quand
είναι		es		é		è		est
Οι ομοιότητες είναι προφανεις. Η σύμπτωση αποκλείεται καθότι οι ομοιότητες είναι στατιστικά πολλές, και συστηματικές. Ο δανεισμός επίσης αποκλείεται διότι το λεξιλόγιο είναι πολύ βασικό· ο πολιτισμός Α έχει από πάντα λεξη για το "εγώ", το "ένα", τον "ήλιο", και δεν υπάρχει κανένας λόγος να τη 'μάθει' ή να τη 'δανεισθεί' από τον πολιτισμό Β.

(δεν είναι αδυνατο να υπάρξουν και τέτοια δάνεια, αλλά αυτά γίνονται κυρίως σε συνθήκες κατοχής, πολιτισμικής ή βίαιης αφομοίωσης. Αυτά όμως δεν αφορούν το παράδειγμα μας, γιατί οι Ισπανοί δεν αφομοίωσαν τους Ιταλούς, ή το αντίθετο.)

Μιλώντας για γενετικη σχέση, εννοούμε οτι όλα μαζί αποτελούν ένα σύστημα δέντρου: πρόκειται για παρακλάδια (απογόνους) ενός κοινού προγόνου. Σε όλες περιπτώσεις το tu δείχνει οτι προήλθε απο μια παλαιότερη γλώσσα, οπου η ίδια λέξη ήταν επίσης tu. Αυτή η γλώσσα ήταν η δημώδης Λατινική που έγινε η μητρική γλώσσα του μεγαλύτερου μέρους της Ευρώπης, που, μετά την πτώση της Αυτοκρατορίας, άρχισε να αλλάζει και να ανεξαρτητοποιείται με ταχείς ρυθμούς.
Όπως είπε ο befaios στο παράδειγμά του, κάποια 'κλαδιά' είναι πιο κοντινά: στατιστικά μπορούμε να δούμε οτι τα Ισπανικά και τα Πορτογαλέζικα έχουν πιο στενή συγγένεια (ο κοινός τους πρόγονος ήταν πιο πρόσφατος) ενώ τα Γαλλικά έχουν τις περισσότερες διαφορές (δλδ. σαν διάλεκτος απομακρύνθηκε πιο πολύ από τις υπόλοιπες). Αν στη λίστα βάλουμε γερμανικές λέξεις, θα δούμε κάποιες ομοιότητες αλλά πιο μεγάλες διαφορές, που σημαίνει οτι τα γερμανικά δεν ανήκουν σε αυτή την οικογένεια αλλά έχουν μακρυνή συγγένεια.

Η σύγκριση όμως δε δείχνει μόνο ομοιότητες, αλλά και διαφορές που οφείλονται σε σημασιακή μετάπτωση. Για παράδειγμα στα Ισπανικά και τα Πορτογαλέζικα οι λέξεις για τον "αδελφο" συγγενεύουν μεταξύ τους, αλλά δε συγγενεύουν με τη ρίζα fra- των Ιταλικών και Γαλλικών· όμως η συγκεκριμένη ρίζα έχει διατηρηθεί σε αυτές τις γλώσσες σαν fraile, frade με την έννοια "καλόγερος". Επίσης η ρίζα fem- σε αυτές τις γλώσσες, δεν έχει την έννοια "γυναίκα" όπως στα Γαλλικά, αλλά την έννοια "θηλυκό".

Την πορεία αυτή τη γνωρίζουμε από την καταγεγραμμένη Ιστορία, αλλά και από τα σωζώμενα κείμενα· όχι μόνο η αρχαία Λατινική γλώσσα είναι γνωστή, αλλά και οι ενδιάμεσες μορφές των γλωσσών στα μεσαιωνικά κείμενα, όπως το Τραγούδι του Ελ Σίντ, ή η Θεία Κωμωδία του Δάντη.

Ακόμα όμως και αν δεν είχαμε πληροφορίες για τη Λατινική γλώσσα, θα μπορούσαμε να δούμε μια εικόνα της συγκρίνοντας τις σύγχρονες απογόνους της. Είπαμε προηγουμένως για το "εσύ", που είναι σχετικά εύκολο να το καταλάβουμε. Όσο για το "εγώ", δε θέλει πολύ φαντασία για να δούμε οτι τα yo, io, eu κ.ο.κ. 'δείχνουν' σε μια λέξη όπως eo, από το αρχαίο ego.

Έλπίζοντας να μη σας κούρασα, σκοπεύω να γράψω την επόμενη φορά για το πώς μπορούμε να μελετησουμε την προέλευση των λέξεων σε γλώσσες που δεν έχουν καταγραφεί.
__________________
"E pala ma'a, 'ae lē pala 'upu"-Πολυνησιακή παροιμία
Οι πέτρες φθείρονται, οι λέξεις δε σβήνουν ποτέ

Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη Moai : 04-08-18 στις 19:24
Απάντηση με παράθεση